W przypadku wystąpienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Regułą jest, iż rozwód orzekany jest z jednoczesnym rozstrzygnięciem w wyroku o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego, czyli które z małżonków tę winę ponosi. W wyroku rozwodowym sąd może zawrzeć ustalenie, iż winę ponosi wyłącznie jeden z małżonków, oboje małżonkowie lub żaden z nich. Na zgodne żądanie małżonków sąd może odstąpić orzekania o winie, wtedy wystąpią takie skutki jakby żaden z małżonków nie ponosił winy. Przy czym, trzeba pamiętać, że tylko w przypadku obopólnej zgody małżonków, sąd może wydać takie orzeczenie.
Czym jest wina w wyroku rozwodowym?
Pojęcie winy nie zostało zdefiniowane na gruncie prawa rodzinnego, w tym również w odniesieniu do prawa rozwodowego. Dlatego też przyjmuje się definicje wypracowane przez orzecznictwo sądowe i judykaturę. Sąd Najwyższy wskazał, że skoro w kodeksie rodzinnym nie zawarto definicji winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego, będzie tu mieć zastosowanie ogólne rozumienie winy z kodeksu cywilnego tj. składają się na to dwa elementy: obiektywny w postaci naruszenia określonej normy postępowania i subiektywny określający stosunek psychiczny osoby do własnego zachowania się lub do zaniechania (wyrok SN z 13.11.1997 r., I CKN 306/97).
Mówiąc prościej, wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego polega na tym, że jeden z małżonków (lub oboje) swoim nieprawidłowym zachowaniem doprowadzili do tego, iż wszystkie łączące ich więzi wygasły i zasadne jest orzeczenie rozwodu. Najczęściej jest to zdrada, uzależnienie od alkoholu/narkotyków, hazard, agresja, ponadprzeciętna zazdrość, ignorowanie obowiązków małżeńskich. Nie ma tu jednego katalogu takich zachowań, więc w każdej sprawie oceniane jest to indywidualnie.
Jakie są konsekwencje rozwodu z orzeczeniem o winie?
Wyrok rozwody zawierający rozstrzygnięcie o winie jednego z małżonków ma daleko idące konsekwencje prawne. Zgodnie bowiem z przepisem art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Poza tym, §2 tego przepisu stanowi, iż jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
Rozwód z orzeczeniem o winie a alimenty
Powyższe oznacza, iż małżonek, który w wyroku rozwodowym został uznany za niewinnego, otrzyma z reguły wyższe alimenty niż w przypadku, gdyby sąd zaniechał orzekania o winie i orzekł, że żaden z małżonków nie jest winny rozkładowi pożycia lub że oboje są tego winni. Wysokość takich alimentów jest uzależniona od usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego. Istotnym jest jednak, jak to wynika z powyżej przytoczonych przepisów, że małżonek, który został uznany wyłącznie winnym będzie zobowiązany do łożenia alimentów na małżonka niewinnego nawet wtedy, gdy ten ma pieniądze na pokrycie swoich usprawiedliwionych potrzeb. Wystarczające jest tu istotne pogorszenie się sytuacji materialnej małżonka niewinnego.
Ile trwa rozwód z orzeczeniem o winie?
To, ile będzie trwać rozwód jest jednym z najczęściej zadawanym adwokatom i prawnikom pytaniem. Niestety nie da się na nie odpowiedzieć, wyznaczając chociażby przedział czasowy, bowiem zależy to od bardzo wielu czynników. Jednakże, z reguły postępowanie rozwodowe, w którym jeden z małżonków domaga się orzeczenia o winie trwa znacznie dłużej niż to bez takiego żądania. Wynika to z tego, że, aby orzec o winie małżonków, sąd musi przeprowadzić zazwyczaj rozbudowane postępowanie dowodowe, w tym często przesłuchać świadków. A w takiej sytuacji mogę mieć miejsce liczne nie dające się przewidzieć zdarzenia np.: świadek może się nie stawić, może zachorować jedna ze stron i wtedy rozprawa zostaje przełożona, a często kolejny termin możliwy jest dopiero za kilka miesięcy. Z tego też względu rozwód z orzeczeniem o winie może trwać nawet 2-3 lata, a w tym czasie małżonkowie nie mogą zawierać kolejnego małżeństwa, bowiem z punktu widzenia prawa nadal pozostają małżeństwem.
Rozwód z orzeczeniem o winie czy bez?
Jak wspominano powyżej, rozwód z orzeczeniem o winie przeważnie trwa dłużej, jednak w niektórych sytuacjach warto dążyć do takiego orzeczenia, bowiem może to zabezpieczyć naszą sytuację materialną na wiele lat. W przypadku, gdy alimenty zostaną zasądzone w wypadku niestwierdzenia wyłącznej winy jednego z małżonków obowiązek alimentacyjny obowiązuje przez okres 5 lat. W wypadku oceny, czy rozwód z orzeczeniem o winie będzie korzystny warto udać się do doświadczonego w prawie rodzinnym adwokata, który rozważy wszystkie plusy i ewentualne minuty takiego rozwiązania małżeństwa.
Jeśli potrzebujesz pomocy przy sprawie rozwodowej, odwiedź podstronę Sprawy rozwodowe – adwokat Koschel-Sturzbecher.
