Podział majątku po śmierci rodziców – adwokat Poznań

Odejście bliskiej osoby, zwłaszcza rodziców, zawsze jest trudnym i bolesnym czasem oraz przeżyciem. Niestety często oprócz żałoby musimy mierzyć się także z załatwianiem formalności związanych ze sprawami majątkowymi. Wiąże się to często z koniecznością dokonania podziału majątku. Jednak w pierwszej kolejności należy dokonać tzw. stwierdzenia nabycia spadku, ma to na celu usankcjonowanie sytuacji prawnej majątku, która powstała po otwarciu spadku (czyli po śmierci konkretnej osoby). Stwierdzenia nabycia spadku można dokonać sądownie lub u notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. W późniejszym czasie przeważnie przeprowadza się tzw. dział spadku, zwłaszcza, gdy spadek jest znaczny, a spadkobierców jest wiele.

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku po śmierci rodziców

Stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie nieprocesowe przeprowadzone przez sąd. Co prawda, nie ma obowiązku przeprowadzania tego postępowania, jednak jego dokonanie leży w interesie spadkobierców, bowiem jest prawnym potwierdzeniem, iż spadek należy się właśnie im, taki dokument- prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku może przydać się np. w banku, w którym zmarły posiadał rachunek bankowy. Często należy je tam okazać jeśli chcemy dokonać formalności w banku po śmierci rodziców. Może być również przydatne, gdy zmarły pozostawił nieruchomość i należy przeprowadzić odpowiednie zmiany w księgach wieczystych.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa się do tzw. sądu spadku- będzie to sąd właściwy dla ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, czyli mówiąc potocznie- dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Jeśli nie będzie możliwe ustalenie tego sądu, właściwym będzie sąd, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien zawierać jak najwięcej informacji na temat spadkobierców zmarłego, czyli- kto po nim dziedziczy, czyli np. czy miał dzieci, czy był w małżeństwie. W sytuacji, gdy posiadamy testament zmarłego, należy go dołączyć do takiego wniosku i zawrzeć żądanie o otwarcie i ogłoszenie testamentu. W postępowaniu tym nie wskazuje się co wchodzi w skład masy spadkowej, ważne jest tu tylko ustalenie kręgu spadkobierców.

Wniosek należy opłacić w wysokości 100 zł, można tego dokonać przelewem lub kupując znak opłaty sądowej, który przykleja się na pierwszą stronę wniosku. Uczestnikami postępowania będą: wnioskodawca oraz uczestnicy- czyli najczęściej inni spadkobiercy, którzy są zainteresowani wynikiem postępowania. Co ważne, takie postępowanie może wszcząć również wierzyciel zmarłego, który ma interes prawny w uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku, by mógł dochodzić wierzytelności zmarłego od jego następców.

Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach u notariusza

Jak wskazano powyżej, jest także możliwość dokonania formalności związanych ze spadkiem u notariusza. W takim wypadku jednak, do kancelarii notarialnej muszą udać się wszystkie osoby, które są spadkobiercami testamentowymi lub ustawowymi. Co niezwykle istotne, wszystkie te osoby muszą posiadać takie same stanowisko co do tego, kto dziedziczy po zmarłym krewnym. Nie może tu być wątpliwości, ponieważ notariusz nie będzie mógł wtedy dokonać aktu poświadczenia dziedziczenia.

Takie postępowanie przed notariuszem jest zdecydowanie szybsze, zamyka się bowiem w jednym spotkaniu w kancelarii i przeważnie tańsze, jednak w przypadku jakichkolwiek konfliktów w rodzinie na tle dziedziczenia po konkretnym zmarłym należy dokonać stwierdzenia nabycia spadku przed sądem, który to bada i wydaje orzeczenie sądowe.

Testament – czy jest ważny w podziale majątku po śmierci rodziców?

To, czy zmarły pozostawił testament jest kwestią bardzo istotną, bowiem w przypadku dziedziczenia testamentowego, zmarły sam określa kto i w jakiej części będzie po nim dziedziczył, mogą to też być też osoby zupełnie niespokrewnione, czy np. instytucje charytatywne. Z kolei w przypadku, gdy nie mamy testamentu, zastosowanie będą mieć przepisy kodeksu cywilnego odnośnie dziedziczenia. W pierwszej kolejności po rodzicach dziedziczą ich dzieci w częściach równych oraz małżonek. Jeśli dana osoba miała dzieci i małżonka, to część spadku przypadająca na małżonka nie może być mniejsza niż ¼ całego spadku. Jeśli któreś z dzieci w momencie śmierci rodzica nie żyło, udział spadkowy przypadać będzie jego dzieciom, czyli wnukom zmarłego.

Należy pamiętać, że jeśli zmarły pozostawił testament, w którym pominął osoby, które ustawowo dziedziczyłyby po nim, osoby te mają prawo domagać się od spadkobierców testamentowych tzw. zachowku. Zachowek wynosi najczęściej ½ udziału w spadku, który by przypadał spadkobiercy ustawowemu w przypadku braku sporządzenia testamentu przez spadkodawcę.

Śmierć rodziców a dział spadku

Gdy posiadamy już postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym bądź akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony u notariusza, dalszym krokiem jest dokonanie działu spadku. Działu tego możemy dokonać poprzez zawarcie umowy, którą podpisują spadkobiercy lub na drodze postępowania sądowego w postępowaniu o dział spadku. Oczywiście umowa może być podpisana tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do podziału majątku. Co prawda, umowa może mieć zwykłą formę pisemną, jednak dla bezpieczeństwa lepiej zawrzeć ją przed notariuszem, z kolei w przypadku, gdy w skład spadku wchodzi też nieruchomość, wtedy forma aktu notarialnego jest koniecznością.

W przypadku dziedziczenia po rodzicach nie ma obowiązku opłacenia podatku od spadku. Trzeba jednak złożyć deklarację podatkową do właściwego urzędu skarbowego ze wskazaniem zwolnienia podmiotowego od podatku. W przypadku niedokonania tego w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku, trzeba będzie dokonać opłaty tak, jakby zwolnienie nie przysługiwałoby.

Prosimy wybrać interesującą kategorię sprawy, aby dowiedzieć się więcej.

• Rozwód
• Separacja
• Alimenty
• Podział majątku wspólnego
• Ustalenie ojcostwa
• Kontakt z dzieckiem
• Władza rodzicielska
• Adopcja
• Ubezwłasnowolnienie
• Postępowanie karne związane ze sprawami rodzinnymi