Naruszenie dóbr osobistych przez pracodawcę to problem, który może dotknąć każdego pracownika. Wartości takie jak dobre imię, prywatność, godność oraz poczucie bezpieczeństwa i szacunek w pracy stanowią podstawowe prawa, które każda osoba powinna móc zachować. Niestety, czasami dochodzi do sytuacji, w których pracodawcy przekraczają dopuszczalne granice, a pracownik staje się ofiarą naruszenia swoich dóbr osobistych. Wówczas pojawia się pytanie: co należy zrobić, gdy pracodawca naruszy nasze prawa?
Co to są dobra osobiste?
Dobra osobiste to kategoria prawna obejmująca różne wartości chronione przez prawo cywilne. Są to m.in. życie, zdrowie, wolność, prywatność, cześć, wizerunek czy tajemnica korespondencji. Zgodnie z polskim Kodeksem cywilnym prawo do ochrony dóbr osobistych przysługuje każdemu, czyje dobro osobiste zostało zagrożone cudzym działaniem. Naruszenie dóbr osobistych może przyjąć różne formy – od obraźliwych uwag czy publicznego poniżania, po nieuzasadnione ujawnianie prywatnych informacji czy naruszenie tajemnicy korespondencji.
Ochrona dóbr osobistych w prawie pracy
W kontekście prawa pracy szczególne znaczenie ma poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika. Według poglądów doktryny, godność człowieka stanowi wewnętrzny aspekt czci, który wiąże się z poczuciem własnej wartości jako człowieka i oczekiwanie szacunku ze strony innych ludzi. Pracownicy, jako osoby fizyczne, mają prawo do ochrony swoich dóbr osobistych także w miejscu pracy, a naruszenie tych praw przez pracodawcę może prowadzić do odpowiedzialności prawnej.
Naruszeniem godności pracowniczej są zachowania pracodawcy polegające między innymi na słownej lub czynnej zniewadze, dopuszczaniu się czynów nieobyczajnych wobec pracownika, krzywdzących ocenach jego kwalifikacji, udzielaniu nieprawdziwych opinii o pracowniku, bezzasadnym wymierzaniu mu kar dyscyplinarnych, ujawnianiu bez zgody pracownika informacji objętych ochroną danych osobowych (wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 2008 r., II PK 71/08, LEX nr 1110973).
Warto zauważyć, że naruszenie dóbr osobistych często łączy się z mobbingiem lub dyskryminacją w miejscu pracy.
Jakie roszczenia przysługują pracownikowi, gdy dojdzie do naruszenia dóbr osobistych?
Zgodnie z art. 24 KC pracownik, którego dobro osobiste zostało zagrożone bezprawnym działaniem pracodawcy ma prawo żądać zaniechania tego działania. W przypadku dokonanego naruszenia pracownik może również żądać usunięcia jego skutków, w szczególności aby osoba, która dopuściła się naruszenia złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. W przypadku, gdy pracownik poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracodawcę jego godności lub innego dobra osobistego, może on dochodzić zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 24 KC, art. 445 lub art. 448 KC w zw. z art. 300 KP lub po wykazaniu dodatkowych przesłanek na podstawie art. 943 KP (zob. wyrok SA w Katowicach z 7.2.2019 r., III APa 70/18, Legalis).
W sprawie o ochronę dóbr osobistych na powodzie spoczywa ciężar wykazania, że doszło do naruszenia i jakich jego dóbr osobistych. Oceny naruszenia dóbr osobistych osoby fizycznej nie można dokonywać z punktu widzenia subiektywnej miary wrażliwości. Naruszenie dóbr osobistych musi być obiektywne, samo zaś subiektywne przekonanie powoda nie ma znaczenia. Przy ocenie czy doszło do naruszenia czci lub godności osobistej miarodajny jest osąd obiektywny tj. przeciętnego przedstawiciela społeczeństwa, funkcjonującego w danym środowisku, rozsądnie i uczciwie oceniającego kwestionowane przez powoda zachowania ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – VI Wydział Cywilny z 19 listopada 2018 r., sygn. VI ACa 197/13, LEX nr 2668820).
Zakończenie
Naruszenie dóbr osobistych przez pracodawcę to istotne wykroczenie, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Pracownik, którego dobra osobiste zostały naruszone ma prawo domagać się ochrony swoich praw i podjąć odpowiednie kroki, aby zapobiec dalszym negatywnym skutkom. Warto pamiętać, że każdemu przysługuje prawo do godności i szacunku w pracy, a naruszenie tych praw nie może pozostać bez odpowiedzi.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z naszą Kancelarią – https://adwokaci-ks.pl/kontakt/
