Kontakty dziecka z osobami bliskimi – kto i jak może się starać?

Dzieci odgrywają kluczową rolę w życiu rodzinnym, a ich więzi z najbliższymi – rodzicami, rodzeństwem i dziadkami, mają ogromne znaczenie dla ich emocjonalnego i społecznego rozwoju. Jednak w momentach kryzysowych takich jak rozwód, separacja czy spory rodzinne, relacje dziecka z bliskimi mogą ulec komplikacjom. Sytuacje te często wprowadzają zamieszanie, napięcia i konflikty, które mogą wpływać na regularność i jakość kontaktów dziecka z członkami rodziny. W takim przypadku pojawia się pytanie: kto i w jaki sposób może dążyć do utrzymania lub nawiązania kontaktów z dzieckiem?

Utrzymanie przez bliskich stałej relacji z dzieckiem wymaga przede wszystkim współpracy i komunikacji z rodzicami dziecka, którzy legitymują się władzą rodzicielską. W idealnej sytuacji porozumienie między rodzicami a innymi bliskimi osobami powinno być osiągane na drodze dialogu i kompromisu, z poszanowaniem potrzeb i uczuć dziecka. Jednakże gdy porozumienie nie jest możliwe, interwencja sądowa może okazać się niezbędna.

Na czym polegają kontakty z dzieckiem?

Kontakty z dzieckiem należy rozumieć jako bezpośrednie spotkania i spędzanie czasu z małoletnim zarówno w jego miejscu zamieszkania, jak i poza nim. Wspólne przebywanie oraz widywanie się z dzieckiem to kluczowe aspekty tych kontaktów. Kontakty z dzieckiem nie ograniczają się jednak tylko do spotkań twarzą w twarz. Obejmują one również wszelkie formy komunikacji, które umożliwiają utrzymanie relacji na odległość. W dzisiejszych czasach dzięki zaawansowanym technologiom, możliwe jest korzystanie z różnorodnych elektronicznych środków komunikacji takich jak telefony, wiadomości tekstowe, e-maile, wideorozmowy czy media społecznościowe. Te narzędzia pozwalają na regularny kontakt nawet gdy bezpośrednie spotkania są utrudnione, zapewniając dziecku poczucie ciągłości i stabilności w relacjach z bliskimi.

Kim są osoby bliskie dla dziecka?

Ustawodawca wprowadził pewien rodzaj hierarchii osób bliskich dziecku, które mają prawo do utrzymywania z nim kontaktów. Na szczycie tej hierarchii znajdują się rodzice, co jest naturalne ze względu na ich fundamentalną rolę w życiu dziecka. Zaraz po nich w hierarchii umieszczone zostało rodzeństwo, które często pełni ważną funkcję w codziennym życiu i rozwoju dziecka, wspierając je emocjonalnie i towarzysząc w wielu aspektach życia.

Kolejną grupą osób uprawnionych do kontaktów z dzieckiem są dziadkowie. Ich rola w życiu wnuków jest nieoceniona, ponieważ często pełnią oni funkcję nie tylko opiekuńczą, ale również edukacyjną i wspierającą. Dziadkowie mogą przekazywać wartości, tradycje rodzinne i stanowić ważne źródło wsparcia emocjonalnego.

Dopiero po tych grupach ustawodawca uwzględnił pozostałych krewnych oraz inne osoby bliskie rodzinie lub dziecku. Mogą to być wujkowie, ciotki, kuzyni, a także osoby, które mimo braku formalnego pokrewieństwa, odgrywają istotną rolę w życiu dziecka i rodziny. Te osoby również mogą starać się o możliwość utrzymywania kontaktów z dzieckiem, jeżeli jest to dla niego korzystne i wspiera jego rozwój oraz dobrostan emocjonalny.

Kontakty dziadków z wnukiem

Prawo do kontaktów z dzieckiem osób, które nie są jego rodzicami, jest regulowane przez artykuł 113⁶ kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis ten jasno określa, że dziadkowie mieszczą się w kręgu osób uprawnionych do utrzymywania kontaktu z dzieckiem.

Trzeba mieć na uwadze, że kontakty dziadków z dzieckiem uzależnione będą w pierwszej kolejności od dobrej woli rodziców oraz ich zdolności do porozumienia się z dziadkami w kwestiach dotyczących odwiedzin i spędzania czasu z dziećmi.

Zasady, według których mają się odbywać te kontakty, powinny być przede wszystkim ustalone poprzez porozumienie między dziadkami a rodzicami dziecka. Ważne jest, aby w tym procesie kierować się dobrem dziecka oraz brać pod uwagę jego racjonalne życzenia.

Jeśli jednak rodzice dziecka utrudniają dziadkom kontakty z wnukiem, albo całkowicie je uniemożliwiają kontakty, mogą one zostać uregulowane drogą sądową. W takiej sytuacji konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do sądu opiekuńczego, czyli do wydziału rodzinnego sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. We wniosku należy dokładnie określić zasady, na jakich mają odbywać się kontakty, w tym dni i miejsca spotkań. Ponadto, w uzasadnieniu takiego wniosku należy wyjaśnić, dlaczego dziadkom zależy na kontaktach z wnukami, w szczególności należy wykazać, że dziecko posiada więź emocjonalną z dziadkami, a oni czynnie uczestniczyli w wychowaniu dziecka. Dodatkowo warto wskazać co stanowi przeszkodę w realizacji konaków z dzieckiem bez ingerencji sądu.

Kontakty z dzieckiem a osoby trzecie

Poza krewnymi i powinowatymi, przepisy de facto dopuszczają możliwość uregulowania kontaktów osób trzecich z dzieckiem. Ustawa zastrzega jednak, że osoba może złożyć taki wniosek, jeśli sprawowała ona przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem. Wśród takich osób może być na przykład opiekunka, która przez kilka lat zajmowała się dzieckiem, przez co wytworzyła się między nimi więź.

Podsumowując, kontakty z dzieckiem obejmują zarówno bezpośrednie spotkania, jak i komunikację zdalną. Gdy spotkania te są utrudnione, zarówno rodzeństwo, dziadkowie, jak i powinowaci w linii prostej, a nawet osoby trzecie (choć tylko w określonej sytuacji) mogą zainicjować sprawę o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Wówczas trzeba złożyć wniosek do sądu opiekuńczego, w którym należy szczegółowo określić zasady kontaktów i uzasadnić potrzebę takich spotkań.

Jeśli borykasz się z problemem ustalenia lub utrzymania kontaktów z dzieckiem, odwiedź naszą stronę “Sprawa o kontakty z dzieckiem – adwokat Poznań“