Mobbing to różnorodne działania lub zachowania skierowane wobec pracownika, które polegają na systematycznym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu go. W ramach skutków mobbingu najczęściej dochodzi do obniżenia samooceny pracownika, który może zwątpić w swoją wartość i kompetencje zawodowe. Pracownik może czuć się poniżony lub ośmieszony w oczach współpracowników, co dodatkowo pogłębia jego poczucie izolacji. Długotrwałe nękanie często prowadzi do wykluczenia pracownika z zespołu, co negatywnie wpływa na jego relacje zawodowe i atmosferę w pracy. Mobbing jest poważnym problemem, który wymaga natychmiastowej reakcji ze strony pracodawcy, aby zapewnić bezpieczne i przyjazne środowisko pracy dla wszystkich pracowników.
Co to jest mobbing w pracy?
Mobbing może przybierać różne formy i sprowadzać się do takich działań takie jak na przykład: systematyczne krytykowanie, ignorowanie, pomijanie w procesach decyzyjnych oraz przydzielanie zadań nieodpowiadających kwalifikacjom pracownika. Te działania mogą być stosowane w sposób powtarzający się i długotrwały, mając na celu naruszenie godności i wpłynięcie na psychikę poszkodowanej osoby.
Mobbing w pracy przykłady
Jedną z najczęściej stosowanych form mobbingu jest izolacja pracownika, która polega na odsuwaniu współpracowników na boczny tor. Działanie ma na celu marginalizowanie pracownika oraz nakłanianiu innych osób do celowego ignorowania go. Przykładem takiego zachowania może być sytuacja, w której przełożony w trakcie spotkań zespołu celowo lekceważy pracownika, nie deleguje mu zadań oraz nie reaguje na zadawane przez niego pytania, co prowadzi do zaniżenia poczucia własnej wartości oraz skutkuje tym, że pracownik czuje się niechciany i zbędny w zespole.
Kolejnym częstym rodzajem mobbingu jest utrudnianie wykonywanej pracy, które objawia się poprzez świadome wprowadzanie w błąd podczas szkoleń, przydzielanie zadań niezgodnych z umiejętnościami, izolowanie od ważnych informacji oraz ciągłe zgłaszanie niepowodzeń.
Z biegiem czasu mobbing może eskalować i przyjmować coraz bardziej otwartej formy, co powoduje, że staje się widoczny także dla innych pracowników. Takie sytuacje występują szczególnie w przypadkach, gdy mobbing obejmuje publiczne upokarzanie i szyderstwa skierowane wobec pracownika, mające na celu jawnie obniżenie jego reputacji i wartości wśród pozostałych współpracowników. To rodzaj zachowania, które nie tylko wpływa na bezpośrednie samopoczucie poszkodowanej osoby, ale także negatywnie oddziałuje na atmosferę w miejscu pracy i relacje międzyludzkie.
Jak udowodnić mobbing w pracy?
Udowodnienie, że dana osoba rzeczywiście dopuściła się mobbingu, spoczywa na poszkodowanym pracowniku. To na nim ciąży obowiązek dostarczenia dowodów, które potwierdzą jego oskarżenia. Aby rozmowa z pracodawcą, inspekcją pracy lub sądem była skuteczna, powinna być wsparta szczegółową dokumentacją przedstawiającą konkretne przypadki zastraszania lub długotrwałego nękania. Taka dokumentacja może obejmować notatki z incydentów, e-maile, świadków, a także wszelkie inne dowody, które mogą pomóc w udowodnieniu, że doszło do mobbingu.
Co ważne, aby zachowanie mobbera (osoby, która dopuszcza się mobbingu) mogło zostać uznane za mobbing istotne jest wykazanie dwóch znamion: uporczywości i długotrwałości. Ponadto, według orzecznictwa Sądu Najwyższego nie wystarczy jedynie stwierdzenie bezprawności działań podejmowanych wobec pracownika. Konieczne jest także udowodnienie celu tych działań oraz ich potencjalnych skutków dla osoby doświadczającej mobbingu.
Mobbing w pracy co robić?
W przypadku wystąpienia mobbingu, najpierw należy zgłosić sprawę swojemu pracodawcy, o ile prześladowcą nie jest szef firmy, a na przykład kolega z zespołu lub kierownik. W przypadku, gdy mobberem jest pracodawca należy powiadomić dział kadr lub kadrę zarządzającą. Zgodnie z przepisami kodeksu pracy każdy pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi w pracy, więc firma powinna zbadać sytuację i podjąć odpowiednie działania, które mogą okazać się wystarczające, aby nie trzeba było zgłaszać problemu do innych instytucji.
Gdzie zgłosić mobbing w pracy? Co grozi za mobbing w pracy?
Pracownik – nawet anonimowo – może zgłosić mobbing w danym miejscu pracy do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Powinna ona przeprowadzić kontrolę firmy pod kątem ewentualnych zaniedbań w zakresie przeciwdziałania mobbingowi. Wykrycie takich zaniedbań będzie oznaczać poważne konsekwencje dla przedsiębiorstwa, w tym wysokie kary finansowe. Prześladowany pracownik będzie mógł również rozwiązać umowę z pracodawcą bez okresu wypowiedzenia. Raport z kontroli PIP może stanowić istotny dowód w ewentualnej sprawie sądowej. Ostatecznym krokiem jest wniesienie pozwu do sądu i walka o odszkodowanie lub zadośćuczynienie. W takim przypadku pozywa się nie prześladowcę, lecz pracodawcę.
Odszkodowanie za mobbing w pracy
Osoba dotknięta mobbingiem może domagać się dwóch rodzajów roszczeń od pracodawcy:
- Odszkodowania – gdy z powodu mobbingu psychicznego lub fizycznego pracownik zakończył umowę o pracę.
- Zadośćuczynienia – jeśli mobbing spowodował u pracownika pogorszenie zdrowia.
Te dwie formy roszczeń są niezależne od siebie, co oznacza, że osoba doświadczająca mobbingu może żądać rekompensaty z obu tytułów.
Warto podkreślić, że wszystkie żądania, które pracownik składa na podstawie przepisów kodeksu pracy (czyli przed sądem pracy) dotyczące zadośćuczynienia lub odszkodowania, są pokrywane przez pracodawcę, bez względu na to, czy osoba odpowiedzialna za mobbing była pracodawcą czy innym pracownikiem. Jest to związane z faktem, że pracodawca ma obowiązek zapobiegania mobbingowi w miejscu pracy i wprowadzania odpowiednich działań antymobbingowych.
Odszkodowanie za mobbing w pracy
W przypadku odszkodowania jest ono wypłacane, gdy pracownik decyduje się zakończyć umowę o pracę z powodu mobbingu. Kwota odszkodowania nie ma górnej granicy, ale nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie. Zgodnie z prawem, warunkiem ubiegania się o odszkodowanie jest złożenie pisemnego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę, w którym jasno wskazano mobbing jako przyczynę odejścia z firmy. Oświadczenie musi szczegółowo opisać zachowania, które pracownik uważa za mobbing.
Zadośćuczynienie za mobbing w pracy
Natomiast w przypadku zadośćuczynienia, pracownik musi nie tylko udowodnić wystąpienie mobbingu, ale także wykazać, że bezpośrednio wpłynął on na jego zdrowie. W takiej sytuacji można żądać odszkodowania zarówno majątkowego, jak i niemajątkowego. To oznacza, że można żądać zwrotu wydatków poniesionych na leczenie oraz przyznanie renty, jeśli mobbing uniemożliwia pracownikowi podjęcie pracy. Czasem zadośćuczynienie może także obejmować koszty przekwalifikowania pracownika. Ponadto, pracownik może żądać naprawy krzywdy psychicznej.
Mobbing to uporczywe i ciągłe nękanie pracownika przez przełożonego, podwładnego lub współpracownika, które trwa przez dłuższy czas. Osoba dotknięta mobbingiem powinna zgłosić sytuację swojemu pracodawcy. Jeśli pracodawca nie podejmie odpowiednich działań, ofiara mobbingu może zwrócić się do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu pracy. Jeśli pracownik rozwiąże umowę o pracę z powodu mobbingu, może żądać od pracodawcy odszkodowania, które nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W przypadku doświadczenia mobbingu, warto skonsultować się z fachowym pełnomocnikiem, który przeanalizuje sprawę i oceni ją pod kątem regulacji prawnej.
Masz problemy lub pytania dotyczące mobbingu w pracy? Skontaktuj się z naszą Kancelarią – adwokaci-ks.pl/kontakt
