Zgodnie z przepisem art. 212 kodeksu karnego, który dotyczy przestępstwa określanego jako zniesławienie, ten kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Jednak zniesławienie może również skutkować konsekwencjami na gruncie prawa cywilnego.
Zniesławienie – postępowanie karne
Ściganie przestępstwa zniesławienia na drodze karnej odbywa się z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że musimy złożyć w sądzie prywatny akt oskarżenia, co wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty w kwocie 300 zł. Rozprawy w sprawach o przestępstwo zniesławienia są niejawne, chyba że pokrzywdzony złoży wniosek o to, aby rozprawa odbywała się jawnie. Skazując oskarżonego, sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
Zniesławienie – postępowanie cywilne
W przypadku zniesławienia możemy również dochodzić swoich praw poprzez ochronę dóbr osobistych. Zniesławienie narusza bowiem dobra osobiste w postaci czci i dobrego imienia. W takim przypadku możemy żądać od naruszającego dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia skutków zniesławienia – na przykład złożenia oświadczenia określonej treści i w określonej formie – a także zadośćuczynienia pieniężnego lub odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez nas cel społeczny.
Warto najpierw skierować do osoby, która dokonała zniesławienia, wezwanie do usunięcia jego skutków w wybrany przez nas sposób. W wezwaniu możemy też zażądać odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia lub wpłaty na cel społeczny. Jeśli wezwanie nie odniesie skutku, możemy złożyć pozew. W treści pozwu należy wskazać, czego się domagamy oraz opisać sytuację, a także wskazać dowody. Pozew składa się do sądu, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania albo sądu, w okręgu którego nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jeśli zniesławienie zostało dokonane przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, powództwo może też zostać wytoczone przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby powoda. Wysokość opłaty od pozwu będzie zależeć od tego, czego będziemy żądać.
Czy wybrać postępowanie karne czy cywilne?
Decyzja co do tego, jaką drogę dochodzenia swoich praw powinniśmy wybrać, zależy od tego, co chcemy osiągnąć. Zazwyczaj osobom, które zostały zniesławione, zależy na zadośćuczynieniu oraz na uzyskaniu od zniesławiającego przeprosin lub złożenia przez niego oświadczenia o określonej treści. W takim przypadku lepiej jest skorzystać z drogi postępowania cywilnego, ponieważ tylko w sądzie cywilnym mamy szansę uzyskać wyrok zobowiązujący naruszającego do złożenia określonego oświadczenia. Ponadto odszkodowania zasądzane przez sądy cywilne są z reguły wyższe niż nawiązka, jaką możemy uzyskać w toku sprawy karnej.
Co mogę zrobić, jeśli nie wiem, kto dokonał zniesławienia?
Obecnie często dochodzi do zniesławienia w internecie poprzez umieszczenie przez kogoś wpisu albo komentarza, którego autor ukrywa się pod pseudonimem. W takim przypadku z pomocą przychodzi nam procedura karna. Wprawdzie przestępstwo zniesławienia jest ścigane z oskarżenia prywatnego, ale możemy złożyć do organu ścigania zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wraz z wnioskiem o objęcie sprawy ściganiem z urzędu i o zwrócenie się przez organ prowadzący postępowanie do administratora strony internetowej o podanie numeru IP użytkownika, który wstawił dany komentarz, a następnie do dostawcy internetu o ustalenie danych tego użytkownika. Jeśli organ uwzględni nasz wniosek i uda się ustalić te dane, to nawet gdyby później postępowanie zostało umorzone, będziemy mieli możliwość zapoznania się z aktami sprawy i znajdującymi się w nich danymi sprawcy czynu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, kogo wskazać jako oskarżonego lub pozwanego.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie o zniesławienie? Odwiedź naszą stronę https://adwokaci-ks.pl/ochrona-dobr-osobistych-i-wizerunku/znieslawienie/
