Aktualna sytuacja spowodowana pandemią koronawirusa doprowadziła do pogorszenia sytuacji finansowej wielu osób. Niektórzy stracili pracę albo otrzymują niższe wynagrodzenie, część przedsiębiorców nie może prowadzić działalności z uwagi na ograniczenia w zakresie usług m.in. gastronomicznych, kosmetycznych czy fryzjerskich. Ze względu na to, niektórzy rodzice nie mają środków finansowych na opłacenie w całości alimentów zasądzonych na rzecz dzieci. Co można zrobić w takiej sytuacji?
Wniosek o obniżenie alimentów
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (najczęściej dziecka) oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Tak więc okoliczność, że zarobkowe możliwości zobowiązanego się zmniejszyły, może stanowić podstawę do złożenia wniosku o obniżenie alimentów. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że sąd będzie oceniał sytuację finansową obu stron, a epidemia mogła doprowadzić do zmniejszenia możliwości zarobkowych również drugiego z rodziców.
Niestety z uwagi na aktualne ograniczenia w funkcjonowaniu sądów, wniosek o obniżenie alimentów zostanie rozpatrzony najwcześniej za kilka miesięcy. Istnieje jednak możliwość obniżenia alimentów na czas trwania postępowania.
Wniosek o zabezpieczenie
Ze względu na to, że postępowania sądowe nierzadko trwają wiele miesięcy, możliwe jest złożenie wniosku o to, aby już na czas procesu udzielone zostało zabezpieczenie, polegające na tym, że będziemy płacić niższe alimenty. Sąd może rozpoznać taki wniosek na posiedzeniu niejawnym, a więc bez wyznaczania rozprawy i wzywania na nią stron. Należy przy tym uprawdopodobnić roszczenie, a więc wykazać, że z uwagi na obecną sytuację nie jesteśmy w stanie płacić alimentów w dotychczasowej wysokości już w czasie trwania postępowania.
Jeżeli w toku trwającej sprawy o alimenty doszło już do udzielenia zabezpieczenia, to z uwagi na zmianę sytuacji można złożyć wniosek o jego zmianę.
Mediacja
Sposobem na przyspieszenie rozstrzygnięcia może być mediacja. Jednak aby doszła do skutku, muszą zgodzić się na nią obie strony. W takim przypadku należy w trakcie postępowania złożyć wniosek o skierowanie sprawy do mediacji. Niektórzy mediatorzy zgadzają się na rozmowy w formie wideokonferencji, co należy ocenić pozytywnie w świetle obowiązujących obecnie obostrzeń. Jeżeli ugoda zawarta przed mediatorem zostanie zatwierdzona przez sąd, to ma ona taką samą moc, jak wyrok sądowy.
Mediacja może być dobrym rozwiązaniem również w przypadku, gdy dotychczas płaciliśmy alimenty ustalone pozasądowo, w drodze porozumienia z drugim rodzicem, a teraz nie chce on zgodzić się na obniżenie alimentów. Wsparcie mediatora często pomaga dojść do porozumienia nawet osobom, które początkowo przedstawiały zupełnie odmienne od siebie stanowiska.
Odpowiedzialność karna
Niealimentacja jest przestępstwem, ale tylko w sytuacji, gdy osoba zobowiązana uchyla się od obowiązku alimentacyjnego – a więc nie płaci na dziecko pomimo tego, że ma taką możliwość. Tak więc wykazanie, że kogoś nie stać na uiszczanie alimentów, sprawi, że nie będzie można pociągnąć takiej osoby do odpowiedzialności karnej.