Podziału majątku dokonuje się w momencie ustania ustawowej wspólności. W szczególności dotyczy to sytuacji orzeczenia między małżonkami rozwodu, co łączy się z przekształceniem współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych. Niekiedy podział majątku może nastąpić już podczas postępowania rozwodowego w wyroku, jednak przeważnie odbywa się to w odrębnym postępowaniu lub przez podpisanie stosownej umowy. Długość trwania postępowania o podział majątku będzie głównie zależeć od tego, co wchodzi w skład dzielonego majątku oraz od nastawienia byłych małżonków do sprawy- od tego, czy są zgodni co do sposobu podziału, czy też ich stanowiska są rozbieżne. W sytuacji braku spójnego spojrzenia na sprawę, spór sądowy może trwać nawet kilka lat.
Sposoby podziału majątku
W zasadzie podział majątku wspólnego ma na celu doprowadzenie do tego, by określone wspólne składniki majątkowe pozostały własnością wyłącznie jednego z małżonków z uwzględnieniem interesu finansowego drugiego z byłych małżonków. Każdy z małżonków może wystąpić do sądu z wnioskiem o dokonanie podziału majątku wspólnego. Jeśli byli małżonkowie mają spójne stanowisko co do tego jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego oraz jak te składniki podzielić, mogą skorzystać z szybszej metody podziału i sporządzić stosowną umowę. Dla celów dowodowych najlepiej jest ją spisać. Przy czym, jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość, umowa taka winna zawarta być w formie aktu notarialnego.
Innym sposobem podzielenia majątku jest przeprowadzenie postępowania o podział majątku przed sądem, toczy się ono w trybie nieprocesowym. Co do zasady, sądowy podział majątku obejmuje jego całość, tylko wyjątkowo sąd może orzec o części składników wchodzący w majątek wspólny byłych małżonków. Każda ze stron może oczywiście wskazać jakie mniej więcej wartości mają posiadane wspólnie przedmioty, jednakże przeważnie kluczowa będzie tu opinia biegłego rzeczoznawcy, który określi tę wartość- według cen rynkowych. Sąd ustali zgodnie z przeznaczeniem dzielonych rzeczy jak ma być dokonany podział, a także ustali wysokość spłat i dopłat oraz ich terminy.
Wniosek o podział majątku wspólnego
Aby wszcząć postępowanie o podział majątku wspólnego należy złożyć do właściwego sądu wniosek. Jak wspomniano wyżej, wniosek może zostać złożony już podczas postępowania rozwodowego, przy czym sąd rozwodowy rozpozna go tylko wtedy, gdy przeprowadzenie postępowania dowodowego w tym aspekcie nie spowoduje zwłoki w postępowaniu głównym- rozwodowym. Niespowodowanie zwłoki w postępowaniu to określenie nieostre, ale chodzi tu oczywiście o sprawy, gdzie małżonkowie są zgodni (lub tylko niezgodni co do mniejszej części) co do sposobu podziału lub, gdy majątek małżonków nie jest znaczny np. wchodzą w niego tylko ruchomości lub nieruchomości o niespornej wartości. Stosunkowo rzadko zatem zdarza się, by już w wyroku rozwodowym sąd orzekał o podziale, ponieważ z reguły małżonkowie nie zgadzają się co do tych kwestii.
Wniosek o podział majątku powinien zawierać wyszczególnione elementy majątku wspólnego podlegające podziałowi, ich wartość oraz proponowany sposób ich podziału, czyli który z małżonków co ma otrzymać na własność i jak ma rozliczyć się z tego z drugim z małżonków (spłaty/dopłaty). Opłata od wniosku wynosi 1000 zł, można jej dokonać poprzez zakupienie znaku opłaty sądowej w kasie sądu i naklejenie na pierwszą stronę wniosku lub przez zrobienie przelewu na odpowiednie konto sądu, do którego wniosek będzie złożony. Sądem właściwym miejscowo jest sąd rejonowy według miejsca położenia majątku, a jeżeli wspólność ustała przez śmierć jednego z małżonków- sąd spadku.
Co istotne, nie ma jednego pasującego wzoru wniosku o podział majątku, bowiem każde małżeństwo nabyło przecież inny majątek, każde ma inną sytuację finansową i majątkową. Warto skorzystać przy sporządzeniu takiego wniosku z pomocy doświadczonego w takich sprawach adwokata, bowiem w tego typu postępowaniach najczęściej kluczowe są dobrze sformułowane wnioski dowodowe, które dotyczyć będą prowadzonego przez sąd postępowania dowodowego w sprawie.
Podział majątku a nierówne udziały
Przepis art. 43 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje na zasadę, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednak, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, żeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło wraz z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku. Przy czym, należy pamiętać, że sąd nie orzeknie o nierównych udziałach w sytuacji, gdy małżonkowie umówili się, że jedno z nich będzie zarobkować, a drugie zajmie się domem i rodziną, bowiem to drugie zajęcie także jest ważną i istotną pracą. Ważnym powodem będzie tu uporczywe i rażące naruszanie obowiązków rodzinnych przez jednego z małżonków np. nadużywanie alkoholu, używek, hazard, roztrwanianie majątku, choroba psychiczna etc.
Podział majątku – kiedy złożyć wniosek i ile trwa podział?
Prawdą jest, iż nie ma ustawowego terminu, w którym należy dokonać podziału majątku, a same wzajemne roszczenia nie przedawniają się. Z wnioskiem o podział majątku można zatem wystąpić nawet kilka lub kilkanaście lat po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Przy czym, warto sfinalizować sprawę jak najszybciej, bowiem brak podziału może nieść dla byłych małżonków szereg negatywnych konsekwencji. Np. jeśli chodzi o rozliczenia nakładów i innych rozliczeń, gdy tylko jedno z małżonków jest w posiadaniu przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego. Ponadto, na uwadze należy mieć, iż w przypadku majątku, który obejmuje dużą ilość elementów, w tym nieruchomości, potrzebne będą opinie biegłych co do ich wyceny, więc całe postępowanie o podział majątku może trwać nawet kilka lat.
Potrzebujesz pomocy prawnej przy podziale majątku? Odwiedź naszą stronę https://adwokaci-ks.pl/sprawy-rodzinne/podzial-majatku/
