Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, zazwyczaj następuje to poprzez przekazywanie kwot pieniężnych. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego alimenty należą się dzieciom od rodziców, ale też w określonych przypadkach rodzicom, rodzeństwu czy byłemu małżonkowi. Z pewnością jednak najczęściej spotykanym przypadkiem są alimenty na rzecz dziecka od tego z rodziców, z którym ono nie mieszka. W związku z tym poniżej zostaną przedstawione najważniejsze informacje dotyczące pozwu o alimenty na rzecz dziecka.
Co powinno się znaleźć w pozwie o alimenty?
Pozew o alimenty (niektórzy określają go jako wniosek o alimenty, jednak należy pamiętać, że w tym przypadku mamy do czynienia z pozwem) jest pismem procesowym, dlatego musi spełniać wymogi przewidziane przez przepisy dla takiego pisma, a także szczególne wymogi przewidziane dla pozwów. Każdy pozew o alimenty powinien zawierać następujące elementy:
- Wskazanie sądu, do jakiego jest kierowane pismo
W sprawach o alimenty zazwyczaj właściwy jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania dziecka. Pozew kierujemy do wydziału rodzinnego. - Imiona i nazwiska stron oraz ich przedstawicieli ustawowych
Na samej górze pozwu najlepiej jest podać datę, dalej wskazać sąd do jakiego jest kierowany, a następnie podać imiona i nazwiska stron. Jeśli domagamy się alimentów w imieniu dziecka, należy wskazać, że powodem jest dziecko – podać jego imię, nazwisko, i numer PESEL. Ponadto należy podać imię, nazwisko i adres rodzica, który je reprezentuje jako przedstawiciel ustawowy. Należy też podać imię i nazwisko oraz adres pozwanego – rodzica, od którego domagamy się alimentów - Oznaczenie rodzaju pisma
Chodzi o nadanie pismu tytułu: pozew o alimenty - Oznaczenie wartości przedmiotu sporu
Wartość przedmiotu sporu jest ustalana na podstawie tego, czego żądamy. W przypadku alimentów ustala się ją w taki sposób, że mnoży się żądaną miesięczną kwotę alimentów przez 12. Na przykład jeśli domagamy się alimentów w kwocie 1.000 zł miesięcznie, to wartość przedmiotu sporu będzie wynosić 12.000 zł. - Osnowa wniosku wraz z dokładnie określonym żądaniem
W tym miejscu wskazujemy, czego się domagamy. Przykładowa treść wniosku to: „Wnoszę o zasądzenie od [imię i nazwisko pozwanego] na rzecz małoletniego [imię i nazwisko dziecka] alimentów w kwocie [kwota w złotych] miesięcznie, płatnych na ręce matki/ojca dziecka z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek rat”. Jeśli mamy jakieś inne wnioski (na przykład o zabezpieczenie postępowania) również wskazujemy je w tym miejscu. Należy ponadto zamieścić wniosek o przeprowadzenie dowodów – wymieniamy dowody i wskazujemy, jakie fakty mają zostać dzięki nim wykazane. - Wskazanie faktów, na których powód opiera żądanie, a także dowodu na wykazanie każdego z tych faktów
Fakty i dowody wskazuje się zazwyczaj w uzasadnieniu pisma – więcej informacji na ten temat w dalszej części artykułu - Informacja na temat tego, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia
W pozwie należy wskazać, czy próbowaliśmy się porozumieć z pozwanym co do kwoty alimentów i z jakim skutkiem – a jeśli nie, to dlaczego. - Podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
- Wymienienie załączników
W tym miejscu wymieniamy wszystkie dokumenty, które załączamy do pisma. Pozew składamy w dwóch egzemplarzach.
Jak ustalić wysokość alimentów – koszty utrzymania dziecka
Kwota alimentów na dziecko zależy od dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz majątkowych i zarobkowych możliwości rodziców. Usprawiedliwione potrzeby dziecka ustala się na podstawie tego, ile wynoszą jego miesięczne koszty utrzymania. Dlatego przed przystąpieniem do pisania pozwu o rozwód warto przygotować zestawienie tych kosztów i na ich podstawie wyliczyć żądane alimenty. Przykładowe koszty utrzymania dziecka to wydatki na:
- Wyżywienie,
- Odzież i obuwie,
- Kosmetyki i środki czystości,
- Leczenie (leki, suplementy, wizyty u lekarzy),
- Wydatki związane ze szkołą i przedszkolem (np. wyprawka, koszt wycieczek szkolnych, czesne, składki)
- Zabawki, artykuły edukacyjne, rozrywka (np. wyjścia do kina, zoo, parków rozrywki),
- Dojazdy do szkoły, przedszkola lub żłobka (koszt biletów czy paliwa),
- Koszty wakacji i innych wyjazdów (najlepiej zsumować koszt wyjazdów w ciągu roku i podzielić go przez 12 miesięcy).
- Koszty remontu pokoju (zwykle remont ma miejsce raz na kilka lat, dlatego taki koszt można podzielić np. przez 60 miesięcy).
Jak ustalić wysokość alimentów – możliwości finansowe rodzica
Drugą okolicznością, która ma wpływ na wysokość alimentów, są zarobkowe i majątkowe możliwości rodziców. Zależą one przede wszystkim od wysokości zarobków, jednak sąd bada też, czy dany rodzic ma możliwość zarabiać więcej – jeśli tak, to jego możliwości zarobkowe sąd ustala na wyższym poziomie niż rzeczywiste dochody. Rodzic, który sprawuje osobiście opiekę nad dzieckiem, realizuje swój obowiązek alimentacyjny częściowo lub w całości właśnie poprzez wychowywanie i opiekowanie się dzieckiem. Dlatego to drugi z rodziców zostaje obciążony finansowym utrzymaniem dziecka w znacznie większym zakresie, a niekiedy nawet w całości.
Uzasadnienie pozwu o alimenty oraz dowody
W uzasadnieniu pozwu o alimenty należy opisać wszystkie okoliczności, które mają znaczenie dla sprawy. Przede wszystkim należy wymienić wydatki na dziecko, a także napisać to, co wiemy o sytuacji finansowej drugiego z rodziców. Należy też wskazać dowody na wykazanie opisanych przez nas faktów. W sprawie o alimenty najważniejszymi dowodami są dokumenty, z których wynika wysokość kosztów utrzymania dziecka, np. potwierdzenia przelewów, faktury, paragony. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, że paragony są uznawane przez sądy za najmniej wiarygodny spośród wymienionych dowodów, ponieważ nie wynika z nich, kto dokonał danego zakupu.
Możemy też zawrzeć w pozwie wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków, w takim przypadku należy podać ich dane adresowe. Do pozwu o alimenty należy załączyć odpis skrócony aktu urodzenia dziecka. Powinniśmy też przedstawić dowody dotyczące naszej sytuacji finansowej jako rodzica, np. zaświadczenie o zarobkach. Warto zawrzeć w pozwie wniosek, aby sąd zobowiązał drugiego z rodziców do przedstawienia dokumentów świadczących o jego sytuacji finansowej – np. zaświadczenie o zarobkach, wyciąg z rachunku bankowego czy deklaracja PIT za ostatni rok.
Wniosek o zabezpieczenie
Sprawa o alimenty nierzadko trwa wiele miesięcy, a czasami nawet kilka lat. Dlatego warto skorzystać z możliwości zabezpieczenia alimentów na czas postępowania, tak aby uzyskać pieniądze potrzebne na utrzymanie dziecka jeszcze przed wydaniem wyroku. Dlatego warto zamieścić w pozwie wniosek o zabezpieczenie alimentów. Sąd dokonuje wówczas wstępnej oceny materiału dowodowego i na podstawie tego ustala, jaka kwota powinna być comiesięcznie płacona na rzecz dziecka przez czas trwania postępowania.
