Każda zdrada jest bardzo bolesnym przeżyciem w życiu człowieka, zarówno ta wyrządzona przez przyjaciela, czy bliską ukochaną osobę. W przypadku małżeństw, nierzadko niewierność małżeńska bywa przyczyną trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, a w konsekwencji orzeczenia rozwodu. Jednak wskazać trzeba, że żaden przepis nie określa czym dokładnie jest zdrada małżeńska i w zależności od danego przypadku, zdrada może przybrać różne postaci. Trzeba jednak pamiętać, że to małżonek, który powołuje się na zdradę małżeńską musi udowodnić jej wystąpienie przed sądem. Są na to różne sposoby, niekiedy mogą wystarczyć zeznania świadków lub dowody z dokumentów np. wydruki listów, konwersacji pomiędzy małżonkiem a jego/jej partnerem. W innych przypadkach strony korzystają z pomocy prywatnych detektywów.  

Wina małżonka przy orzeczeniu rozwodu

Przepis art. 57 k.r.o. stanowi, iż orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia. Jedynie na zgodny wniosek małżonków sąd może odstąpić od orzekania o winie. Sąd rozwodowy może zatem orzec winę jednego z małżonków lub obojga, a także odstąpić od orzekania w tym zakresie. Jest to oczywiście zależne od konkretnego przypadku i danego stanu faktycznego. Wyrok rozwodowy, w którym orzeczono winę zazwyczaj pociąga za sobą inne skutki i daje uprawnienia małżonkowi uznanemu za niewinnego. Dlatego w sytuacji, gdy istnieją podstawy do orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków, warto w postępowaniu rozwodowym na to wskazać.

Zdrada w postępowaniu sądowym o rozwód

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego: Zdrada narusza normy moralne i jest przejawem rażącej nielojalności wobec współmałżonka. Małżonek dopuszczający się zdrady z reguły bywa uznawany winnym rozkładu pożycia (por. wyrok SN z dnia 6 maja 1997 r., sygn. akt I CKN 86/97). Przy czym, orzecznictwo wykształciło także pogląd zgodnie, z którym pozory zdrady również mogą być zakwalifikowane jako możliwa zawiniona przyczyna rozkładu pożycia. Sąd Najwyższy przykładowo uznał, iż zamieszkiwanie kobiety zamężnej w jednym pomieszczeniu z innym mężczyzną w warunkach stwarzających pozory zdrady małżeńskiej i to trwającej stale, przez dłuższy okres czasu, może być uznane za zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego bez potrzeby kwalifikowania tego jako cudzołóstwa (wyrok SN z dnia 19 grudnia 1950 r., sygn. akt C 322/50).

Jak widać na podstawie powyżej przytoczonych orzeczeń, nie zawsze musi dojść do fizycznej zdrady małżonka z inną osobą np. przez współżycie czy pocałunki. Za niewierność małżeńską można też uznać korespondowanie z inną osobą, flirtowanie z nią, spotykanie się z częstotliwością wykraczającą poza przyjęte normy itp. W sprawie rozwodowej przed małżonkiem, który wnosi o rozwód z wyłącznej winy żony/męża z powodu zdrady małżeńskiej stoi zadanie udowodnienia takiego stanu rzeczy.

Jak udowodnić zdradę męża lub żony w sądzie?

Prawie w każdym postępowaniu sądowym, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe i przesłuchuje obie strony procesu. Na podstawie art. 432 k.p.c. przesłuchanie rozwodzących się małżonków jest ponadto obowiązkowe. Podczas takiego przesłuchanie małżonek wnoszący o rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka, może przedstawić swoje stanowisko, opisać niepokojące zachowanie męża/żony (podać jego przykłady). Kolejnym dowodem na zdradę, może być przesłuchanie świadków, zarówno domniemanych kochanków/kochanek, ale także osób postronnych, które były naocznymi świadkami zachowań sugerujących niewierność małżeńską.

Strona chcąca wykazać zdradę małżeńską może tez powołać się na dowody z dokumentów. W przypadku zdrady nie będą to oczywiście dokumenty urzędowe, ale przykładowo korespondencja niewiernego małżonka, wyciąg bilingów telefonicznych. Nieco rzadziej spotykanym środkiem dowodowym może być  również wywiad detektywistyczny razem z zebranym materiałem dowodowym, najczęściej jest to opis działań podjętych przez detektywa z dokumentacją. Oczywiście strona może skorzystać przy zbieraniu dowodów z pomocy zawodowego detektywa lub spróbować podjąć te działania samodzielnie.

Podsumowując, kluczowymi dowodami przy wykazywaniu zdrady małżeńskiej mogą być:

  • przesłuchanie stron- małżonków,
  • przesłuchanie świadków,
  • wydruki bilingów telefonicznych,
  • wywiad sporządzony przez prywatnego detektywa,
  • korespondencja wskazująca na niewierność małżeńską,
  • zdjęcia małżonka wskazujące na zdradę.

Jak udowodnić zdradę męża lub żony? Czy istnieją dowody niedozwolone?

O dowodach wątpliwych pod względem legalności mawia się potocznie „owoce z zatrutego drzewa”. W sprawach rozwodowych można za takie uznać nagrania rozmów małżonka z kochankiem/kochanką, zdjęcia robione z ukrycia, nagrania z podsłuchów, wydruki z zamontowanego podstępnie GPS, wydruki z korespondencji prywatnej (gdzie małżonek złamał zabezpieczenie). Przy czym, sprawy rozwodowe charakteryzują się tym, iż są często nieuniknione jest ich połączenie ze sprawami intymnymi i prywatnymi małżonków. Trudno może być przez to zdobyć dowody innego rodzaju, które potwierdzałyby winę w rozkładzie pożycia, zwłaszcza w kontekście zdrady. Przez to, większość przedstawicieli doktryny uznaje, że w postępowaniu rozwodowym przy wykazywaniu winy, strony mogą korzystać z wszelkich środków dowodowych. Znajduje to też potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Dowód taki może być uznany jako naganny z pkt widzenia moralnego, ale przydatny z punktu ustalenia winy małżonka. „Owoce zatrutego drzewa” będą też poddane bardziej wnikliwej ocenie sądu, np. czy nie powstały w wyniku prowokacji. Pamiętać też trzeba, iż powołując tego typu dowody można się liczyć z późniejszym powództwem o naruszenie dóbr osobistych wytoczonego przez drugiego z małżonków.

Potrzebujesz pomocy prawnej podczas rozwodu? Wejdź na podstronę Rozwód – sprawy rozwodowe Poznań.