Kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu to jedno z powszechnych zagrożeń dla bezpieczeństwa w komunikacji. Jeśli zawartość alkoholu wynosi od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ we krwi kierowcy, lub od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza, mamy do czynienia z wykroczeniem. W przypadku gdy wartości te zostaną przekroczone, dochodzi do popełnienia przestępstwa, które jest karane znacznie surowiej, a ponadto skutkuje orzeczeniem środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
Warunkowe umorzenie postępowania jazda po alkoholu
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ponadto, w takim przypadku sąd orzeka środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres nie krótszy niż 3 lata. Wspomniany zakaz w swoim założeniu ma uniemożliwić sprawcy ponowne popełnienie przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. W praktyce, dla osób które na co dzień korzystają z pojazdów mechanicznych (np. w związku z pracą) zwykle to właśnie środek karny stanowi większą uciążliwość niż wykonanie kary „głównej”.
W niektórych przypadkach wydanie wyroku skazującego wobec sprawcy nie jest potrzebne aby cele postępowania karnego zostały osiągnięte. Wyrazem takiego przekonania ze strony ustawodawcy jest wprowadzenie dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania, które opiera się na zaniechaniu skazania sprawcy i wymierzenia mu kary. Tym samym instytucja ta stanowi dla sprawcy przestępstwa szansę na poprawę swojego zachowania bez wydawania w stosunku do niego wyroku skazującego.
Warunkowe umorzenie postępowania – kiedy możliwe?
Warunkowe umorzenie postępowania jest możliwe jeśli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
- Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne
Przy ocenie winy i stopnia szkodliwości społecznej czynu, bierze się pod uwagę między innymi takie okoliczności jak rozpoznawalność sytuacji oraz jej prawnej oceny, możliwość podjęcia decyzji o postąpieniu zgodnym z prawem, a także rodzaj i charakter naruszonego dobra prawnego, rozmiary szkody (wyrządzonej albo grożącej), sposób popełnienia czynu, okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.
W praktyce istotne znaczenie będzie mieć wysokość stężenia alkoholu w organizmie, fakt przewożenia innych pasażerów, prędkość pojazdu, rodzaj drogi którą poruszał się sprawca, a także przyczyny podjęcia decyzji o prowadzeniu pojazdu pod wpływem alkoholu. - Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości
Sąd musi być przekonany, że nie budzi wątpliwości zarówno sam fakt popełnienia przestępstwa, jak i fakt, że popełniła je osoba, wobec której następuje warunkowe umorzenie postępowania karnego. Warto przy tym wspomnieć, że aby sąd stwierdził, iż okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, sprawca nie musi przyznawać się do winy, jeśli dotychczas zgromadzony materiał dowodowy takich wątpliwości nie pozostawia. - Sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne
Karalność sprawcy stanowi przeszkodę dla warunkowego umorzenia postępowania jeśli kara została wymierzona za przestępstwo popełnione umyślnie. Nie ma przy tym znaczenia jakie to było przestępstwo oraz jaką karę za nie wymierzono. Jeśli jednak skazanie uległo już zatarciu, nie stanowi ono przeszkody dla zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania. - Właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia sprawcy uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.Jest to tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna. Istotne w tym kontekście jest przede wszystkim to, czy przestępstwo stanowiło epizod w życiu sprawcy, a także zachowanie sprawcy przed i po popełnieniu przestępstwa.
Jakie szanse na warunkowe umorzenie postępowania za jazdę po alkoholu
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że warunkowe umorzenie jest instytucją o charakterze fakultatywnym. Oznacza to, że nawet jeśli zostaną spełnione wszystkie przesłanki, które opisano wyżej, sąd nie musi tego wniosku uwzględniać.
W praktyce sąd stosuje warunkowe umorzenie postępowania zwykle w przypadku gdy kierowca który nie był wcześniej karany, prowadził pod wpływem alkoholu jedynie w ramach incydentu, granice zawartości alkoholu we krwi (w wydychanym powietrzu) zostały przekroczone jedynie nieznacznie, a ponadto kierowa miał ważny powód do podjęcia takiej decyzji i żałuje swojego postępowania.
Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania – jazda po alkoholu
Warunkowe umorzenie postępowania może nastąpić na wniosek oskarżonego lub jego obrońcy. Wyrok warunkowo umarzający może zostać wydany także z inicjatywy sądu lub prokuratora, jednak zaleca się aby podjąć samodzielne działania w tym zakresie i w miarę możliwości wystąpić z taką inicjatywą jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego. Wówczas istnieje szansa, że prokurator nie sporządzi aktu oskarżenia, lecz wystąpi w jego miejsce z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania do sądu.
Kodeks postępowania karnego nie zastrzega formy pisemnej wniosku o wydanie wyroku warunkowo umarzającego – tym samym może on zostać złożony ustnie do protokołu, np. w trakcie przesłuchania. Na etapie postępowania przygotowawczego wniosek powinien być skierowany do prokuratora. Jeśli sprawa „trafiła” już do sądu, to tam należy zaadresować wniosek.
Co istotne, wyrok warunkowo umarzający postępowanie nie stanowi skazania. Oznacza to, że wpis widnieje wprawdzie w Krajowym Rejestrze Karnym, jednak sprawca nie widnieje w kartotece osób skazanych, dzięki czemu może on uzyskać zaświadczenie o niekaralności.
Warto także wiedzieć, że w przypadku warunkowego umorzenia postępowania, sąd – inaczej niż w przypadku wydania wyroku skazującego – nie musi stosować środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
