Mediacje rozwodowe

Małżonkowie zwykle utożsamiają postępowanie rozwodowe z utratą czasu, nerwów i pieniędzy. Choć rozwód musi odbyć się na drodze sądowej, to warto pamiętać, iż wiele kwestii z nim związanych można ustalić ugodowo. Służy temu postępowanie mediacyjne, w którym strony przy pomocy mediatora dążą do polubownego rozwiązania kwestii spornych, co przyczynia się do usprawnienia postępowania go i pozwala małżonkom rozstać się w poczuciu wzajemnego szacunku.

W trakcie postępowania rozwodowego Sąd zobligowany jest przede wszystkim do rozstrzygnięcia kwestii winy w rozpadzie pożycia małżeńskiego stron. Ponadto, jeśli strony mają małoletnie dzieci, pojawia się konieczność ustalenia m.in. miejsca zamieszkania dziecka, czy też rozstrzygnięcia kwestii związanych z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Sąd przed rozstrzygnięciem tych kwestii musi wnikliwie przeanalizować okoliczności całej sprawy, a przy ich ocenie – kierować się przede wszystkim dobrem dziecka. W sytuacji, kiedy małżonkowie skupiają się na wzajemnych zarzutach co do okoliczności rozstania, obarczaniu winą za rozpad małżeństwa i kwestionowaniu kompetencji rodzicielskich, postępowanie rozwodowe może trwać nawet latami.

Dlatego też czasem warto zostawić za sobą przeszłość, oszczędzić sobie kosztownego i żmudnego postępowania sądowego i skłonić się ku mediacji. Wymaga to jednak zgody obu stron i realnej chęci polubownego rozwiązania sporu – bez tego mediacja stanie się bezprzedmiotowa.

Zalety mediacji

Mediator to osoba niezależna od każdej ze stron, która zarządza komunikacją w trakcie dialogu małżonków. Obowiązują go zasady bezstronności, neutralności i uczciwości. Nie wywiera on zatem wpływu na decyzje małżonków, ale dba, aby żadna ze stron nie czuła się przegrana w wyniku poczynionych ustaleń. Praktyka pokazuje, iż w obecności mediatora stronom łatwiej jest wypracować wspólne stanowisko w sprawie – strony mają do siebie łagodniejsze nastawienie, a ewentualne animozje odkładają na bok, przez co ich komunikacja przebiega sprawniej i z zachowaniem wzajemnego szacunku. Co więcej, rozwiązania wypracowane w trakcie mediacji zwykle gwarantują większą ich trwałość – łatwiej bowiem dostosować się do ustaleń ustalonych polubownie niż do narzuconego przez Sąd rozstrzygnięcia.

Mediacje przed rozwodem

Warto wiedzieć, iż mediacja może mieć miejsce jeszcze przed wszczęciem sprawy o rozwód – mowa tu o mediacji przedsądowej (prywatnej). W takiej sytuacji, strony mogą wspólnie wystąpić z wnioskiem do mediatora sądowego, który pomaga małżonkom dojść do porozumienia w wybranych przez nich kwestiach. Wybierając mediatora warto posiłkować się listą stałych mediatorów oraz ośrodków mediacyjnych, które można znaleźć na stronach internetowych sądów okręgowych.

Małżonek zainteresowany mediacją, może również samodzielnie przygotować wniosek o jej przeprowadzenie i przesłać go do drugiego małżonka. Wniosek należy doręczyć również mediatorowi, przy czym trzeba pamiętać, aby dołączyć do niego dowód doręczenia odpisu wniosku drugiemu małżonkowi. Jeżeli małżonek wyrazi zgodę na mediację, zostaje zawarta umowa o mediację, na podstawie której prowadzone jest postępowanie mediacyjne.

Warto wiedzieć, że ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. W tym celu należy złożyć do sądu wniosek o zatwierdzenie ugody, która powinna zostać załączona do pisma. Z kolei mediator, który prowadził mediację składa w sądzie protokół z jej przebiegu.

Mediacje przy rozwodzie

Jeśli małżonkowie nie zdecydowali się na mediację przez rozwodem, istnieje możliwość skorzystania z rozwiązania jakim jest mediacja sądowa. W tym celu należy wystąpić do sądu z wnioskiem o skierowanie stron do mediacji, w którym można wskazać wybranego przez siebie mediatora – w braku wyboru uczyni to sąd. Jeśli druga strona wyrazi zgodę na mediację, sąd uwzględni wniosek.

Warto wiedzieć, iż również sąd może skierować strony do mediacji – uprawnienie to przysługuje mu na każdym etapie postępowania. Przy czym, mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji nie wyraziła zgody na mediację – a zatem w każdym wypadku warunkiem prowadzenia mediacji jest zgoda stron.

Koszt mediacji

Jeśli chodzi o mediację sądową, wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi 150 złotych za pierwsze posiedzenie, a za każde kolejne – 100 złotych. Łączna kwota nie może jednak przekroczyć 450 złotych. Ponadto trzeba liczyć się z koniecznością zwrotu kosztów jakie mediator ponosi w związku z przeprowadzeniem mediacji. Należą do nich koszty przejazdów mediatora oraz wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego (nie więcej jednak niż 70 złotych za jedno posiedzenie) oraz koszty korespondencji (nie więcej niż 30 złotych). Przy czym, podane kwoty przedstawiają stawkę netto. Koszty mediacji prywatnej, ustala osobiście mediator na warunkach wolnorynkowych.

Ile trwają mediacje rozwodowe?

Czas mediacji prywatnych zależy od okoliczności danej sprawy – wpływa na nią między innymi dyspozycyjność czasowa małżonków i mediatora, a także predyspozycje małżonków w zakresie ugodowego zakończenia sprawy, które przekładają się na liczbę spotkań mediacyjnych.

W przypadku mediacji sądowej, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do trzech miesięcy. Jeśli jednak strony złożą zgodny wniosek lub wystąpią inne ważne powody, termin na przeprowadzenie mediacji może zostać przedłużony.