Zgodnie z przepisem art. 92 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W skrócie można powiedzieć, iż oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Takie uregulowanie kwestii władzy rodzicielskiej przez ustawodawcę ma na celu zapewnienie ochrony interesu dziecka, bowiem uznaje się, z psychologicznego punktu widzenia, iż dziecko powinno wychowywać się z obojgiem rodziców, bowiem wpływa to pozytywnie na jego rozwój. W przypadku wystąpienia przesłanek określonych prawnie władzę rodzicielską można rodzicom ograniczyć lub pozbawić ich jej całkowicie.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej – na czym polega?
Zgodnie z treścią przepisu art. 107 k.r.o., jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Ponadto zgodnie z treścią przepisu art. 109 § 1 k.r.o., jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Pełna władza rodzicielska obojgu rodziców oznacza, iż oboje mają prawo decydować o wszystkich sprawach dziecka, zarówno tych istotnych jak: wybór szkoły, przeprowadzka, sposób leczenia, jak i tych mniej istotnych jak np. podpisanie zgody na wyjazd dziecka na wycieczkę szkolną.
Zatem przeważnie, gdy rodzice dziecka żyją w rozłączeniu, władza rodzicielska jednego z nich powinna być ograniczona, bowiem tylko jedno z rodziców sprawuje bieżącą codzienną pieczę nad dzieckiem. Jednakże, gdy rodzice przedstawią tzw. porozumienie rodzicielskie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, wtedy sąd może pozostawić obojgu rodzicom władzę rodzicielską- jeśli porozumienie to będzie zgodne z dobrem małoletnich dzieci.
Na czym może polegać ograniczenie władzy rodzicielskiej?
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczych w art. 109 k.r.o. wymienia, iż w każdej sprawie, gdy dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy może wydać odpowiednie zarządzania. W szczególności sąd może:
- zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń,
- określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun,
- poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego- w praktyce jest to jeden z częściej stosowanych sposobów ograniczenia władzy rodzicielskiej, a dopiero w późniejszym czasie sąd stosuje środki o większej uciążliwości,
- skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi,
- zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Sąd opiekuńczy może na podstawie art. 109 k.r.o. wydać każde zarządzenie, jakiego w danych okolicznościach wymaga dobro dziecka, więc powyżej wymienione sposoby ingerencji we władzę rodzicielską nie stanowią katalogu zamkniętego i każdorazowo sąd może zarządzić inny sposób, taki, który będzie najlepiej dopasowany do danej sytuacji i do dziecka.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej
Podstawą do złożenia wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej będzie zatem w zasadzie każda sytuacja, która naraża dobro dziecka, czyli np. może to być brak kontaktów z dzieckiem (z woli rodzica), nieprawidłowy (destrukcyjny) wpływ na dziecko np. alkoholizm, prostytucja, narkomania, ale także wcześniej wspomniany konflikt rodziców, którzy nie potrafią współdziałać przy sprawowaniu wspólnie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej składa się do sądu rodzinnego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Opłata od takiego wniosku wynosi 100 zł. W piśmie należy opisać pokrótce czego się domagamy tj. wnieść o ograniczenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców nad małoletnim dzieckiem. Wniosek oczywiście należy umotywować i załączyć wszystkie dowody, które wskazują na opisywany stan rzeczy. Do wniosku trzeba także dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, którego sprawa ma dotyczyć, a także odpis wniosku z załącznikami, który zostanie wysłany do drugiego rodzica.
Należy mieć na uwadze, że informacje o podejrzeniu nadużywania władzy rodzicielskiej co może doprowadzić do ograniczenia, czy nawet pozbawienia władzy rodzicielskiej mogą złożyć też organizacje zajmujące się prawami dzieci, szkoła, opieka społeczna, czy nawet postronne osoby, które były świadkami nieprawidłowości w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. W takim wypadku sąd może wszcząć takie postępowanie z urzędu.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej – jak się bronić?
Niestety zdarzają się też takie sytuacje, gdy rodzice trwający w konflikcie, przestają zważać na dobro dzieci i wnoszą sprawy o ograniczenie władzy rodzicielskiej bezpodstawnie lub nieuzasadnienie. Wtedy drugi z rodziców będzie musiał wskazać, że w rzeczywistości nie ma przesłanek do ograniczenia mu władzy rodzicielskiej. Dowodem w sprawie mogą być zarówno zdjęcia, nagrania, wydruki wiadomości, czy zeznania świadków. Często w sprawach o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej sąd przeprowadza dowód z opinii biegłego psychologa, który na podstawie badań rodziców i dzieci może wskazać, czy istnieją przesłanki do ograniczenia władzy rodzicielskiej.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu czy matce? Skutki ograniczenia władzy rodzicielskiej
Władza rodzicielska może być ograniczona zarówno ojcu, jak i matce dziecka. Jednakże może być tak, iż sąd ograniczy władzę rodzicielską tylko jednego z rodziców, a drugiemu pozostawi pełną władzę rodzicielską. Będzie to oczywiście zależało od konkretnej sytuacji oraz od zachowania rodziców i dziecka.
Wskazać należy, iż w sytuacji, gdy jednemu z rodziców ograniczona jest władza rodzicielska to nadal ma on prawo do kontaktów osobistych z dzieckiem, a ma takie prawo nawet w sytuacji pozbawienia go władzy rodzicielskiej. Istotną kwestią jest także to, iż pomimo ograniczenia władzy rodzicielskiej, rodzic nadal zobowiązany jest do łożenia na utrzymanie dziecka. Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie ma zatem żadnego wpływu na te kwestie.
W sytuacji, gdy miną przesłanki do ograniczenia rodzicom władzy rodzicielskiej, rodzic może domagać się jej przywrócenia w pełni.
Potrzebujesz pomocy w sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej? Odwiedź stronę https://adwokaci-ks.pl/sprawy-rodzinne/wladza-rodzicielska/
