Ustanie wspólności majątkowej np. poprzez prawomocny wyrok rozwodowy powoduje, iż pojawia się konieczność podziału majątku wspólnego. Co istotne, gdy ustaje wspólność majątkowa małżeńska dotychczasowa wspólność łączna przekształca się we wspólność ułamkową, do której to zastosowanie znajdują przepisy dotyczące spadku i przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Co do zasady byli małżonkowie posiadają takie same – równe udziały w majątku. Po ustaniu wspólności majątkowej można dokonać podziału majątku wspólnego byłych małżonków. Można tego dokonać w sposób umowny, czyli na podstawie umowy zawieranej między małżonkami oraz w sposób sądowy poprzez złożenie do sądu odpowiedniego wniosku, co skutkuje wydaniem odpowiedniego orzeczenia.
Umowny podział majątku wspólnego małżonków
Co do zasady tego typu umowa może być zawarta nawet w zwykłej formie pisemnej. Jeśli jednak w skład majątku wchodzi nieruchomość np. dom, czy mieszkanie, wtedy umowa pod rygorem nieważności musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, który to sporządza notariusz. Taka sama sytuacja będzie, gdy w skład majątku byłych małżonków wchodzi przedsiębiorstwo – wtedy umowa podziału powinna zostać zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi lub w akcie notarialnym, gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość lub jest ono objęte zarządem sukcesyjnym. Trzeba też mieć na uwadze, że umowa o podział majątku może być określona również w przepisach kodeksu cywilnego jeśli dotyczy niektórych praw np. praw autorskich lub prawa użytkowania wieczystego.
Byli małżonkowie mają prawo do zawarcia umowy o podział majątku jedynie co do części majątku, wtedy dojdzie do częściowego podziału majątku. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy przykładowo małżonkowie porozumieją się co do posiadanych ruchomości, a nie osiągnęli porozumienia co do posiadanej wcześnie wspólnie nieruchomości. Wtedy w razie ewentualnego wniosku do sądu o podział majątku, sąd będzie zajmował się wyłącznie tą pozostałością, a kwestia ruchomości będzie już zakończona. Na uwadze należy mieć, iż w postępowaniu sądowym, częściowy podział może być dokonany tylko w razie ważnych powodów, a zasadą jest podział całościowy.
Jak podzielić majątek wspólny małżonków?
Decydując się na podpisanie umowy o podział majątku, konieczne jest, by byli małżonkowie zdawali sobie sprawę, iż muszą działać w porozumieniu, czyli muszą zgadzać się co do wszystkich kwestii, które będą poruszone w umowie dotyczące podziału majątku. Strony takiej umowy o podział mogą w sposób dowolny ustalić kto i w jakim zakresie otrzyma na wyłączność konkretny składnik majątku. Mogą też swobodnie ustalić ewentualne spłaty i dopłaty.
Podział majątku wspólnego byłych małżonków może nastąpić poprzez:
- dokonanie podziału w naturze – polega na fizycznym podziale rzeczy składających się na dzielony majątek, czyli np. jeśli małżonkowie posiadają dwa samochody, każdego z nich zostanie przydzielony jeden z ewentualnymi dopłatami,
- dokonanie podziału przez przyznanie poszczególnych składników majątku jednemu z byłych małżonków, z jednoczesnym zobowiązaniem drugiego z nich do stosownej spłaty,
- dokonanie podziału majątku przez sprzedaż poszczególnych składników majątku oraz podział uzyskanej sumy pomiędzy małżonkami- ma to zastosowanie najczęściej, gdy małżonkowie pozostają w konflikcie, a żaden z nich nie jest w stanie samodzielnie spłacić drugiego z nich, by przejąć np. nieruchomość na własność.
Umowny podział majątku wspólnego byłych małżonków – wartość majątku
W orzecznictwie (także Sądu Najwyższego) podaje się, iż wartość majątku, który ma ulec podziałowi ustala się na datę dokonania podziału majątku. Dlatego też małżonkowie, którzy posiadają spory majątek wspólny i nie potrafią porozumieć się co do jego podziału powinni rozważyć skierowanie sprawy do sądu, gdzie najpewniej zostanie powołany biegły, który oszacuje wartość majątku. Sprawy podziału majątku nie należą do najprostszych, bowiem na uwadze trzeba mieć różne aspekty i przepisy prawa, każde małżeństwo może ma inną sytuację majątkową, dlatego warto zatrudnić do prowadzenia sprawy wykwalifikowanego adwokata do prowadzenia tego typu sprawy.
Potrzebujesz pomocy prawnej przy podziale majątku? Odwiedź podstronę Podział majątku – adwokat Poznań.
