Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej jest sankcją dla dłużnika za jego zachowanie w obrocie gospodarczym, które zasługuje na negatywną ocenę. W swoim założeniu instytucja ta ma na celu między innymi ochronę przed wyrządzeniem szkody wierzycielom, a także wyłączenie z obrotu gospodarczego osób, które nie potrafią sprostać wymaganiom dotyczącym prowadzenia przedsiębiorstwa. O tym kiedy można orzec zakaz prowadzenia gospodarczej i jakie są tego skutki będzie mowa niżej.

Kto nie może prowadzić działalności gospodarczej?

Zakaz może zostać orzeczony wobec osoby, która ze swojej winy:

  • wbrew zobowiązaniu na mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości (w tym jednak wypadku sąd może oddalić wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli został złożony wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego, a rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli jest nieznaczny.)
  • faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika, istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie,
  • po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy,
  • jako upadły po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo
  • jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.

Przy orzekaniu zakazu sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli.

Orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

Zakaz prowadzenia działalności może zostać orzeczony wobec osoby fizycznej, jeśli niewypłacalność dłużnika wynika z jego celowego działania lub rażącego niedbalstwa.

Ustawa wymienia jeszcze inne okoliczności, które mogą skutkować orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Sytuacje te określa się mianem recydywy upadłościowej. Dotyczy to przypadku, gdy

  1. wobec osoby już co najmniej raz ogłoszono upadłość, z umorzeniem jej długów po zakończeniu postępowania upadłościowego;
  2. ogłoszono upadłość nie dawniej niż pięć lat przed ponownym ogłoszeniem upadłości.

Wniosek o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Postępowanie może być wszczęte jedynie na wniosek uprawnionych do tego podmiotów. Do kręgu uprawnionych podmiotów należy:

  • wierzyciel
  • tymczasowy nadzorca sądowy
  • zarządca przymusowy
  • syndyk
  • prokurator
  • Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
  • Komisja Nadzoru Finansowego

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej skutki

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może zostać orzeczony na okres od 1 do 10 lat.

Zakaz ten może dotyczyć: prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek (w oparciu o wpis do CEiDG) lub w ramach spółki cywilnej, a także pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia.

Oznacza to, że osoba wobec której nałożono zakaz może być komandytariuszem albo akcjonariuszem, a także wspólnikiem jawnym, partnerem czy komplementariuszem. Jednak umowa lub status muszą wyłączać w odniesieniu do tej osoby prawo reprezentacji.

Złamanie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

Warto w tym miejscu uczulić, aby orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej nie bagatelizować. Naruszenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej może wypełniać znamiona przestępstwa z art. 244 k.k. zagrożonego karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Sądowy zakaz prowadzenia działalności gospodarczej – jak sprawdzić?

Postanowienie o zastosowaniu zakazu prowadzenia działalności gospodarczej podlega obwieszczeniu. Ponadto odpis postanowienia przesyłany jest do Krajowego Rejestru Sądowego. Informacja o uprawomocnieniu się orzeczenia o zakazie jest przekazywana także do rejestru CEiDG, gdzie można sprawdzić czy na dany podmiot nałożono taki zakaz.

Przy sprawdzeniu czy wobec danej osoby orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej pomocny będzie Krajowy Rejestr Zadłużonych. Informacje te można pozyskać bezpłatnie. By zweryfikować dany podmiot należy w rejestrze wskazać jego identyfikator ( np. NIP, PESEL).

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej – KK (Kodeks Karny)

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może być również orzeczony jako środek karny, o którym mowa w kodeksie karnym. W tym przypadku jednak podstawy nałożenia takiego zakazu są odmienne. W pierwszej kolejności środek karny jest orzekany w przypadku skazania za przestępstwo popełnione w związku  z prowadzeniem działalności gospodarczej. Drugą przesłanką jest stwierdzenie, że dalsze prowadzenie działalności gospodarczej zagraża istotny dobrom chronionym prawem.

Nasza Kancelaria oferuje obsługę prawną przedsiębiorstw – adwokaci-ks.pl/obsluga-przedsiebiorstw/