Zasiedzenie nieruchomości jest to jeden ze sposobów nabycia przewidzianych w ramach Kodeksu Cywilnego. W przypadku zasiedzenia do nabycia dochodzi na skutek upływu czasu oraz przepisów prawa, różni się to znacząco od pozostałych sposobów nabycia własności, w których dochodzi do niego przykładowo na podstawie umowy. W kodeksie cywilnym dokładnie przewidziano zasady na podstawie, których dochodzi do nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.
Zasiedzenie nieruchomości
Do zasiedzenia nieruchomości dochodzi w sytuacji, gdy posiadacz nieruchomości, który nie jest jej właścicielem nabywa jej własność. Warunkiem, który musi zostać spełniony jest posiadanie danej nieruchomości nieprzerwanie oraz samoistnie przez okres dwudziestu lat. W przypadku, gdy posiadanie nieruchomości zostało uzyskane w złej wierze wtedy okres po upływie, którego nabywa się daną nieruchomość wynosi trzydzieści lat.
Doprecyzujmy jednak, co w praktyce składa się na owo posiadanie. Jest to nic innego jak używanie i traktowanie danej nieruchomości jak właściciel przez odpowiedni okres czasu. Wynikiem takiego zachowania, czyli można by rzec „dbania” o dana nieruchomość jest przejęcie jej własność. Jest to niekomfortowa sytuacja dla prawowitego właściciela, która jednak jest wynikiem jego zaniedbań w wykonywaniu prawa własności.
Nieruchomość, poprzez zasiedzenie, może nabyć zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna. W praktyce jednak nabycia nieruchomości poprzez zasiedzenie dokonuje najczęściej osoba fizyczna.
Zasiedzenie nieruchomości a spadkobiercy
W chwili, w której bieg zasiedzenia dosięgnie odpowiedniej liczby lat, spadkobierca, który był właścicielem samoistnym z mocy prawa nabywa własność nieruchomości. Kolejnym krokiem, który musi podjąć jest już tylko zapłacić podatek od zasiedzenia. Aby jednak móc przykładowo sprzedać lub wydzierżawić nieruchomość musi dojść do wpisu spadkobiercy do księgi wieczystej.
W przypadku, gdy spadkodawca spełnił warunki nabycia nieruchomości spadkobiercy w drodze zasiedzenia mogą wystąpić do sądu z wnioskiem w postępowaniu o dziedziczeniu oraz o podział spadku w imieniu spadkodawcy. Jest także druga możliwość, złożenia wniosku poza postępowaniem o dział spadku dochodzi wtedy do wszczęcia oddzielnego postępowania o stwierdzenie zasiedzenia.
Dowody na zasiedzenie nieruchomości
Bardzo ważnym elementem przy próbie udowodnienia zasiedzenia są odpowiednie dowody, gdyż to właśnie na ich podstawie stwierdza się czy zostały spełnione wszystkie przesłanki konieczne do stwierdzenia zasiedzenia. Katalog dowodów odpowiednich do przedstawienia przy udowodnianiu zasiedzenia jest bardzo szeroki. Odpowiednie do przedstawienia są m.in. zeznania świadków, mapy nieruchomości, wypis z rejestru gruntów, zdjęcia lotnicze, zeznania podatkowe, opinie biegłych czy umowy dotyczące danej nieruchomości. Dowodem w sprawie o zasiedzenie może być również Księga Wieczysta.
Zasiedzenie nieruchomości – ile lat?
Termin, po, którym dochodzi do nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia uzależniony jest od dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego. W przypadku posiadania w dobrej wierze przepisy wskazują, że okres, który musi upłynąć wynosi 20 lat. Na czym polega jednak owa dobra wiara posiadacza? Jest to sytuacja, w której posiadacz włada daną nieruchomością w przekonaniu, że przysługuje mu prawo własności do danej nieruchomości. Przekonanie to musi być jednak odpowiednio oraz zasadnie usprawiedliwione.
W sytuacji posiadania nieruchomości w złej wierze okres, który musi upłynąć by móc mówić o nabyciu nieruchomości wynosi 30 lat. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy zdaje sobie sprawę z tego, że nie przysługuje mu prawo własności, co do danej nieruchomości.
Wniosek o zasiedzenie nieruchomości
W celu stwierdzenia zasiedzenia należy złożyć odpowiedni wniosek. Składa go posiadacz nieruchomości do sądu rejonowego odpowiedniego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. We wniosku należy zawrzeć odpowiednie uzasadnienie, które zawiera wszystkie istotne okoliczności, które uzasadniają istnienie zasiedzenia. Nie ma jednego wzoru, który wskazywałby jak napisać wniosek o zasiedzenie. I choć początkowo może wydawać się, że jest to nieskomplikowane działanie to jednak znaczenie, jakie odpowiednio napisany wniosek wywiera na całe postępowanie o zasiedzenie jednoznacznie wskazuje, że jest to pismo procesowe, które powinno zostać sporządzone przez profesjonalistę.
Należy pamiętać, aby we wniosku zawrzeć najważniejsze informacje dotyczące sprawy, czyli m.in. należy wskazać okres posiadania nieruchomości z uwzględnieniem dokładnej daty przyjęcia nieruchomości w posiadanie samoistne.
Nabycie nieruchomości przez zasiedzenie
Wśród rodzajów nieruchomości można wyróżnić nieruchomości: gruntowe, budynkowe oraz lokalowe. Kwestia zasiedzenia kształtuje się różnie na przestrzeni tych kategorii.
W przypadku nieruchomości gruntowych podlegają zasiedzeniu na ogólnych zasadach, inaczej jednak ta kwestia wygląda w przypadku nieruchomości lokalowych oraz budynkowych.
Przy nieruchomościach lokalowych zasiedzenie jest możliwe, gdy doszło do wyodrębnienia w sensie prawnym, czyli ustanowiono jej odrębną własność. Może do tego dojść poprzez zawarcie umowy, dokonanie jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości lub na podstawie orzeczenia sądowego znoszącego współwłasność. W sytuacji braku wyodrębnienia lokalu zasiedzenie może obejmować pewien udział w prawie współwłasności, w takim przypadku wielkość zasiedzenia zależna jest od proporcji lokalu, co do budynku.
Jeszcze inaczej sytuacja kształtuje się w przypadku nieruchomości budynkowej. Z tego względu, że nieruchomość jest związana z gruntem w ten sposób, ze stanowi jej część składową, dlatego w przypadku zasiedzenia prawa własności budynku musi ono nastąpić z zasiedzeniem prawa własności gruntu.
Potrzebujesz pomocy dotyczącej prawa nieruchomości? Odwiedź naszą stronę “Prawo nieruchomości“.
