Zażalenie na postanowienie sądu to jeden z instrumentów prawnych dostępnych dla strony w procedurze sądowej, który umożliwia zaskarżenie postanowień sądu, które nie podlegają apelacji lub kasacji. Złożenie zażalenia powoduje to, iż sąd wyższej instancji, który jest uprawniony do rozpoznania zażalenia ma dokonać rewizji ewentualnych uchybień, czy błędów sądu wydającego postanowienie w pierwszej instancji. Ma to zapewnić stronie sprawiedliwy proces, zgody z przepisami prawa.

Co to jest zażalenie na postanowienie sądu?

Zażalenie jest środkiem odwoławczym, który może być zastosowany jako środek odwoławczy wobec postanowieniom sądu. Różni się od apelacji, która jest skierowana przeciwko wyrokom. Zażalenie pozwala zaskarżyć postanowienie, z którym strona się nie zgadza, i zwrócić się do wyższej instancji sądowej o ponowne rozważenie sprawy.
Zażalenie może dotyczyć zarówno postanowień kończących postępowanie w danej instancji (np. postanowienie o oddaleniu wniosku o wznowienie postępowania), jak i postanowień niekończących postępowania (np. postanowienie o odmowie przywrócenia terminu na złożenie apelacji).

Kiedy strona może złożyć zażalenie?

Zażalenie można złożyć na postanowienie sądu w przypadkach przewidzianych w przepisach prawa procesowego. Kodeks postępowania cywilnego oraz kodeks postępowania karnego zawierają szczegółowe informacje na ten temat. Zasadniczo zażalenie można złożyć, gdy strona uważa, że sąd popełnił błąd prawny, błąd w ocenie dowodów lub naruszył prawo procesowe.
Zażalenie powinno być złożone w terminie, który jest przewidziany w prawie. Przeważnie jest to 7 dni od daty doręczenia postanowienia, ale niektóre przepisy przewidują inne terminy. Ważne jest, aby dokładnie sprawdzić te informacje.

Jak napisać zażalenie?

Co istotne zażalenie powinno spełniać szereg wymogów formalnych, o których stanowi odpowiednio kodeks postępowania cywilnego i kodeks postępowania karnego- w zależności od tego w jakim postępowaniu chcemy złożyć zażalenie. W razie braku spełnienia tych wymogów, zażalenie może być w konsekwencji nie przyjęte przez sąd do rozpoznania. 

Każde zażalenie  powinno zawierać:

  • Oznaczenie sądu, do którego jest skierowane (zazwyczaj jest to sąd wyższej instancji niż sąd, który wydał postanowienie), ale także sądu, który wydał zaskarżane postanowienie, 
  • Oznaczenie strony składającej zażalenie oraz przeciwnika procesowego, 
  • Dokładne oznaczenie postanowienia, na które składane jest zażalenie,
  • Zarzuty skierowane wobec postanowieniu – wyraźne wskazanie, dlaczego skarżący uważa, że postanowienie jest niewłaściwe wraz z podaniem podstaw prawnych, 
  • Ewentualne wymienienie dowodów, które popierają zażalenie,
  • W sprawach o roszczenia majątkowe- należy wskazać tzw. wartość przedmiotu zaskarżenia, gdy chodzi o zaskarżenie tego, że sąd I instancji nie uwzględnił żądania w całości lub gdy zaskarżone orzeczenie nie zadowala składającego zażalenie, 
  • Wskazanie, czego składający zażalenie oczekuje od sądu (np. uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania)- czyli wnioski końcowe, 
  • Podpis osoby składającej zażalenie (lub jej pełnomocnika).

Co istotne, większość zażaleń należy opłacić, a wysokość opłaty będzie zależała właśnie od wysokości wartości przedmiotu zaskarżenia. W zażaleniu można też zgłosić wnioski dot. finansów jak zasądzenie kosztów za postępowanie zażaleniowe. W zażaleniu można też zgłosić wniosek o wstrzymanie wykonalności zaskarżonego postanowienia. 

Zażalenie na postanowienie Sądu cywilnego i karnego – ważne wymogi formalne

Pamiętać należy, że zażalenie musi być złożone w odpowiednim terminie i musi spełniać wszystkie podane wyżej formalne wymagania. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, warto skonsultować się z profesjonalnym prawnikiem. Pomoże to zniwelować błędy i przyspieszy sprawę, gdyż w razie braków formalnych, sąd będzie wzywał o uzupełnienie braków, co tylko niestety przedłuży postępowanie, a w konsekwencji rozpoznanie sprawy. 

Podsumowując, zażalenie na postanowienie sądu jest ważnym i użytecznym narzędziem prawnym, które pozwala stronie na zaskarżenie decyzji sądu, której nie można zaskarżyć przez apelację lub kasację. To narzędzie umożliwia przegląd decyzji sądu przez wyższą instancję, co jest kluczowe dla utrzymania praworządności i sprawiedliwości.

Czy można złożyć zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji?

Zgodnie z przepisami, zażalenie na postanowienie sądu II-giej instancji przysługują w sprawach:

  • -oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego, 
  • zwrotu kosztów procesu, 
  • zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, 
  • skazania świadka, strony, pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, 
  • odmowy zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia. 

Akta sprawy wraz ze złożonym przez nas zażaleniem przedstawia się sądowi drugiej instancji, odpis zażalenia otrzymuje wtedy druga strona postępowania, która ma prawo złożyć odpowiedź na zażalenie, gdzie przeważnie wnosi o jego oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania i zastępstwa procesowego.