Wynikiem rozpadu więzi małżeńskich oraz pożycia często jest decyzja o rozwodzie. Nie jest ona jednak łatwa i często zanim nastąpi małżonkowie podejmują próby ratowania swojego związku. Z pomocą często przychodzi wtedy instytucja separacji. W celu czasowego rozstania małżonkowie zyskują czas na podjęcie decyzji o rozwodzie lub o próbie naprawy swojej relacji. Mimo takiego sformalizowanego rozstania, małżonkowie nadal są związani ze sobą, w przypadku posiadania dzieci muszą oni podjąć odpowiednie kroki, które mimo rozstania małżonków, zapewnią dzieciom prowadzenie stabilnego życia, w którym wszystkie ich potrzeby będą zaspokojone. W jaki sposób zapewnia się dzieciom spokojną egzystencję w sytuacji dla nich tak szczególnej jak rozwód rodziców?
Separacja a alimenty
Na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sytuacji, w której pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, czyli doszło do wygaśnięcia jakichkolwiek więzi duchowych, fizycznych oraz gospodarczych, można zdecydować się na zażądanie separacji. W takim przypadku, każdy z małżonków może wnieść odpowiednie żądanie. Jest to dobre rozwiązanie zwłaszcza, gdy nie mamy wystarczających powodów, aby decydować się na rozwód. Choć instytucja ta w pewnym sensie jest podobna do instytucji rozwodu, to jednak występują pomiędzy nimi pewne znaczące różnice. W związku z tym warto zastanowić się jak w przypadku orzeczenia separacji kształtuje się obowiązek alimentacyjny.
Czy w separacji płaci się alimenty?
W sytuacji, w której osoby decydujące się na separacje posiadają dzieci małoletnie, orzeczenie o separacji będzie się wiązało z ustanowieniem obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci. Sąd w takiej sytuacji musi orzec w jakim stopniu małżonek będzie partycypował w kosztach wychowania dziecka, ta kwestia nie może zostać w wyroku separacyjnym pod żadnym pozorem pominięta. W sytuacji zaistnienia odpowiednich powodów, alimenty przy separacji mogą także zostać zasądzone wobec drugiego małżonka. Wniosek lub pozew o separację składa się do sądu okręgowego, jeśli dodatkowo żądamy alimentów, musimy wtedy uzasadnić ich wysokość, załączając przy tym odpowiednie dowody na poparcie naszego żądania.
Separacja a alimenty na dzieci
Ustalenie alimentów w przypadku separacji jest wynikiem tego, że wraz z rozkładem pożycia dochodzi do wygaśnięcia więzi gospodarczej. Wynikiem tego jest to, że osoby decydujące się na separację nie są w stanie dłużej prowadzić wspólnego gospodarstwa domowego tj. zamieszkiwać razem, w takim przypadku dziecko najczęściej zamieszkuje z jednym z rodziców. Ustalenie alimentów ma na celu wyrównanie wysiłków poniesionych nad sprawowaną opieką. Rodzic, z którym dziecko nie będzie zamieszkiwać, będzie miał wyznaczone alimenty w wysokości dostosowanej indywidualnie do potrzeb dziecka. Potrzeby dziecka, które bierze się pod uwagę przy ustalania wysokości alimentów obejmują koszty utrzymania i wychowania. Są one związane z wydatkami ponoszonymi przykładowo na wyżywienie, odzież, leki oraz wydatki na edukację. Alimenty nie zawsze wiążą się z obowiązkiem płacenia określonej kwoty pieniędzy, termin „koszty utrzymania i wychowania” może także obejmować osobiste starania podjęte przez rodzica przy wychowywaniu dziecka. Przy ustalaniu wysokości alimentów należy także pamiętać ,że dziecko ma prawo do życia na poziomie podobnym do rodziców. W przypadku separacji niemożliwe jest jednak zasądzenie alimentów na dorosłe dziecko, nawet jeśli pozostaje ono na utrzymaniu jednego z rodziców. W związku z tym należy pamiętać ,że im większe możliwości zarobkowe oraz majątkowe rodzica tym wyznaczona kwota alimentów będzie wyższa.
Separacja a alimenty na małżonka
Zasądzenie obowiązku alimentacyjnego jednego małżonka względem drugiego może mieć miejsce w przypadku orzeczenia o separacji. Jest to wynikiem tego, że mimo iż małżonkowie pozostają w separacji to nadal są wobec siebie zobowiązani do wzajemnej pomocy. Jest to uzależnione od tzw. względów słuszności.
Zasądzenia alimentów może żądać małżonek pod warunkiem, że nie został on uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia oraz, gdy znajduje się w stanie tzw. niedostatku. Oznacza to, że osoba ta napotyka liczne trudności w samodzielnym zaspokajaniu swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w jakiejkolwiek części, gdyż nie posiada wystarczających możliwości zarobkowych ani majątkowych.. W takiej sytuacji możliwe jest, aby osoba ta zażądała od drugiego małżonka pomocy finansowej w zakresie odpowiednim do jego usprawiedliwionych potrzeb z jednoczesnym uwzględnieniem sytuacji finansowej drugiego małżonka, jego możliwości zarobkowych i majątkowych. Przy żądaniu alimentów, jego podstawą jest wykazanie winy drugiego małżonka oraz tego, że separacja istotnie i negatywnie wpłynęła na sytuację materialna małżonka starającego się o uzyskanie alimentów. Zbadanie pogorszenia sytuacji materialnej spowodowane separacją polega na dokonaniu porównania sytuacji materialnej niewinnego małżonka, z sytuacją w której pożycie byłoby przez małżonków kontynuowane.
Separacja nieformalna a alimenty
Separacja nieformalna to dobrowolne i świadome podjęcie decyzji przez małżonków o czasowej rozłące. Separacja taka nie jest orzekana przez sąd, jest to jedynie ich zgodna i prywatna decyzja będąca najczęściej wynikiem pogorszenia się, jakości relacji małżeńskiej.
Separacja nieformalna różni się znacząco od separacji formalnej poświadczanej przez sąd. W przypadku separacji nieformalnej dochodzi do rozdzielenia małżonków co ma spowodować pozytywne zmiany w celu poprawy relacji małżonków. Ustalenia takie, jak sama nazwa wskazuje nie mają charakteru formalnego więc nie mają też żadnej mocy prawnej. Podjęcie więc takiej decyzji nie wywołuje skutków prawnych. W przypadku separacji formalnej związek małżeński trwa nieprzerwanie, z tego względu brak jest podstaw do zasądzenia w tym przypadku alimentów.
