W przypadku rozstania małżonków, prędzej czy później dojrzewają oni do podjęcia decyzji o rozwodzie. Jednak postępowanie rozwodowe wiąże się nie tylko z zakończeniem małżeństwa, ale także z uregulowaniem sytuacji życiowej małoletnich dzieci małżonków. O tym jakie decyzje może podjąć w tym zakresie Sąd i co to oznacza w praktyce, będzie mowa niżej.
Opieka nad dzieckiem po rozwodzie
W przypadku gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci Sąd zobligowany jest do rozstrzygnięcia kwestii władzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania dzieci oraz kontaktów. W ramach uregulowania władzy rodzicielskiej Sąd może:
- powierzyć władzę rodzicielską obojgu rodzicom
- powierzyć władzę rodzicielską jednemu rodzicowi, pozostawiając drugiemu określone obowiązki i uprawnienia, np. decydowanie o najistotniejszych sprawach dziecka
- pozbawić władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców
- zawiesić władze rodzicielską jednego lub obojga rodziców
W praktyce najczęściej wchodzą w grę dwa pierwsze rozwiązania. Czym one się od siebie różnią? W przypadku powierzenia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, każdy z nich jest obowiązany i uprawniony do jej wykonywania, co daje każdemu z rodziców decyzyjność w bieżących sprawach dziecka. Z kolei decyzje o istotnych sprawach dziecka powinny być rozstrzygane wspólnie.
Rozstrzygnięcie polegające na powierzeniu władzy rodzicielskiej jednemu rodzicowi, z ograniczeniem ojcu dzieci władzy rodzicielskiej do decydowania o określonych sprawach dzieci, w istocie nie jest ograniczeniem władzy rodzicielskiej. Formalnie władza rodzicielska przysługuje w takiej sytuacji obojgu rodzicom, przy czym odmienny jest zakres jej sprawowania.
W takiej sytuacji bieżące decyzje związane z dziećmi podejmowałby rodzic, któremu została powierzona władza rodzicielska, a drugi rodzic ojciec dzieci współdecydowałby o sprawach wskazanych przez sąd. Zwykle są to sprawy dotyczące kształcenia, leczenia dziecka czy wyjazdu dziecka za granicę. W pozostałych sprawach (takich, które nie zostały ujęte w wyroku) decyzje podejmuje rodzic, któremu przyznana została władza rodzicielska.
Podział opieki nad dzieckiem po rozwodzie
Na czym Sąd opiera swoją decyzję w powyższym zakresie? Przede wszystkim na dobru dziecka, które stanowi naczelną zasadę prawa rodzinnego. Sąd najczęściej pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeśli małżonkowie potrafią ze sobą współpracować w sprawach dzieci i na bieżąco porozumiewać się w kwestiach dotyczących dzieci. Jeśli małżonkowie są silnie skonfliktowani i nie dogadują się w sprawach dzieci, Sąd najczęściej powierza władzę rodzicielską jednemu rodzicowi, a drugiemu ogranicza władzę rodzicielską do określonych uprawnień.
By ustalić jakie rozstrzygnięcie będzie najkorzystniejsze dla dziecka, w toku sprawy rozwodowej bardzo często przeprowadzana jest opinia biegłych, która ma na celu zbadanie kompetencji rodzicielskich małżonków oraz ustalenie relacji i więzi emocjonalnych dzieci z każdym z rodziców.
Wspólna opieka nad dzieckiem po rozwodzie
Kolejną kwestią jaką Sąd ustala w ramach postępowania rozwodowego to miejsce zamieszkania dzieci. W przypadku, gdy władza rodzicielska została powierzona jednemu z rodziców, to właśnie przy nim będzie miejsce zamieszkania małoletnich.
Z kolei gdy władza rodzicielska zostanie powierzona obojgu rodzicom, Sąd musi rozstrzygnąć w sentencji wyroku, przy którym z rodziców ma mieszkać małoletnie dziecko małżonków. Jakie znaczenie ma decyzja Sądu w tym zakresie? Otóż ustalenie miejsca zamieszkania przy danym rodzicu oznacza, że to ten rodzic będzie sprawował bieżącą opiekę nad dzieckiem. Z kolei drugi rodzic może domagać się uregulowania kontaktów z dzieckiem.
Opieka nad dzieckiem po rozwodzie dla ojca
W praktyce miejsce zamieszkania dzieci ustalane jest przy matce, co wynika głównie z jej uwarunkowań naturalnych. Nie jest to jednak zasada wynikająca z jakichkolwiek przepisów. Ustalając komu należy przyznać opiekę nad dzieckiem, Sąd bada między innymi wszystkim sytuację życiową i majątkową z rodziców, a także warunki rozwoju jakie każdy z rodziców jest w stanie zapewnić dziecku. Należy wziąć również pod uwagę więzi emocjonalne dziecka z każdym z rodziców. Dlatego też, jak wyżej wspomniano, w toku postępowania rozwodowego Sąd bardzo często posiłkuje się opinią biegłych.
Jeśli ojciec posiada lepsze kompetencje rodzicielskie, a dzieci odczuwają z nim silniejszą więź, co zostanie potwierdzone w toku postępowania rozwodowego, to istnieje możliwość powierzenia opieki nad dziećmi ojcu.
Rodzaje opieki nad dzieckiem po rozwodzie
Jak wyżej wspomniano, obok władzy rodzicielskiej i miejsca zamieszkania dziecka, Sąd orzeka również o kontaktach z dzieckiem. Warto wiedzieć, ze uregulowanie kontaktów w wyroku rozwodowym jest obowiązkowe. Sąd odstępuje od orzekania o kontaktach jedynie na zgodny wniosek stron.
Kontakty z małoletnim dzieckiem stanowią prawo i obowiązek tego rodzica, przy którym nie ustalono miejsca zamieszkania małoletniego. Warto przy tym pamiętać, że prawo do kontaktów przysługuje rodzicowi nawet wtedy gdy został on pozbawiony władzy rodzicielskiej – są to dwie odrębne kwestie.
Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Podział opieki nad dziećmi po rozwodzie
Popularnym rozwiązaniem staje się również piecza naprzemienna, która polega na tym, że dziecko przebywa naprzemiennie u każdego z rodziców w takich samych, powtarzających się okresach. Kiedy takie rozwiązanie jest możliwe? Kluczowe jest aby władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom. Ponadto, wprowadzenie takiej formy opieki nad dziećmi musi być poprzedzone ustaleniem, że rodzice są w stanie porozumiewać się w sprawach dzieci. Trzeba wziąć też pod uwagę aspekty praktyczne – takie jak między innymi odległość między miejscami pobytu rodziców oraz przedszkolem/szkołą dziecka.
Potrzebujesz pomocy w uregulowaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie? Zobacz naszą stronę https://adwokaci-ks.pl/sprawy-rodzinne/kontakty-z-dzieckiem/
