Choć wiele państw zdepenalizowało posiadanie marihuany, w Polsce wciąż jest ono przestępstwem. Choć zagadnienie to budzi niemałe kontrowersje w społeczeństwie, a krytyka prohibicji narkotykowej niewątpliwie przybiera na sile, to przepisy penalizujące posiadanie marihuany mają na celu ochronę życia i zdrowia publicznego. Ich treść odnajdziemy w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii – zgodnie z nimi posiadanie narkotyków niezależnie ich ilości jest przestępstwem. Od ilości zależy jednak wymiary grożącej sprawcy kary, która może wynosić nawet 10 lat pozbawienia wolności.
Posiadanie marihuany w Polsce
Posiadanie marihuany w rozumieniu przywołanej wyżej ustawy oznacza samą możność władania, czyli innymi słowy samą możliwość wykorzystania marihuany. Warto jednak wiedzieć, iż ustawodawca penalizuje nie tylko samo posiadanie marihuany, ale także podzielenie się nią z inną osobą. Taki czyn stanowi odrębne przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.
Kara za posiadanie marihuany
Wyżej wspomniano, iż wymiar grożącej kary za posiadanie marihuany zależy przede wszystkim od jej ilości. I tak, ustawodawca wyróżnia trzy typy przestępstw:
- Posiadanie marihuany
- Posiadanie marihuany w znacznej ilości
- Wypadek mniejszej wagi
Co grozi za posiadanie marihuany?
Posiadanie marihuany w znacznej ilości stanowi typ kwalifikowany przestępstwa zagrożony karą od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Ustawa nie precyzuje jaka ilość marihuany kryje się pod pojęciem „znacznej ilości”. Ocena tego znamienia została wypracowana jednak w praktyce orzeczniczej. Przyjmuje się, że do kryteriów które wpływają na taką ocenę należą przede wszystkim masa wagowa (gramy, kilogramy, tony, ilość porcji) oraz cel przeznaczenia. W wyroku z 24 lipca 1997 r., II AKa 94/97, Sąd Apelacyjny w Krakowie przyjął, że znaczna ilość o to taka, która wystarczy do jednorazowego odurzenia się najmniej kilkudziesięciu osób” W odniesieniu do marihuany, przyjmuje się, że typową porcją na jednorazowe odurzenie jest 1 gram (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 grudnia 2020 r. I KK 167/20).
Ile grozi za posiadanie marihuany?
Wypadek mniejszej wagi stanowi typ uprzywilejowany przestępstwa posiadania marihuany, zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Przy ocenie czy posiadanie narkotyku stanowi wypadek mniejszej wagi bierze się pod uwagę m.in. rodzaj narkotyku (marihuana jako narkotyk miękki będzie oceniana łagodniej niż posiadanie narkotyków twardych), ilość narkotyku oraz uprzednią karalność sprawcy za przestępstwo z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wypadkiem mniejszej wagi może być zatem incydentalne posiadanie nieznacznej ilości marihuany.
Ile można posiadać marihuany w Polsce?
W przypadku gdy nie mamy do czynienia z typem kwalifikowanym ani wypadkiem mniejszej wagi, co do zasady do czynienia będziemy mieć z typem podstawowym przestępstwa, który zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Ustawodawca dostrzega jednak, że posiadanie marihuany nie zawsze zasługuje na ukaranie sprawcy, wskazując że postępowanie może w określonych przypadkach zostać umorzone, a wówczas sprawca nie poniesienie odpowiedzialności karnej.
Posiadanie marihuany na własny użytek
Gdy sprawca posiadał marihuanę w ilości nieznacznej, przeznaczą na własny użytek, ustawodawca pozwala na umorzenie postępowania i to nawet jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczęciu postępowania karnego (dochodzenia lub śledztwa), jeśli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości. Z uwagi na fakt, iż ustawodawca posługuje się pojęciem nieznacznej ilości, możliwość umorzenia postępowania nie dotyczy opisanego wyżej typu kwalifikowanego przestępstwa.
Jak już wspomniano, ustawa nie precyzuje pojęć znacznej i nieznacznej ilości narkotyku. Pomocne w tym zakresie jest orzecznictwo – przykładowo, Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 15 sierpnia 2018 r. (II AKa 58/18) przyjął, że nieznaczna ilość to co najwyżej jedna, lub dwie porcje narkotyku. Warto jednak podkreślić, że orzecznictwo w tym zakresie ma charakter pomocniczy – ocena ilości narkotyku może się bowiem różnić od indywidualnych okoliczności danej sprawy.
Zatrzymanie za posiadanie marihuany
W praktyce, przyłapanie z jakąkolwiek ilością marihuany może być podstawą zatrzymania i przeszukania pomieszczeń zajmowanych przez osobę zatrzymaną. Pozwala to ustalić organom czy zatrzymany posiada większą ilość środków odurzających, czy też może wytwarza takie środki lub nimi handluje. Organy ścigania przystąpią również do przesłuchania osoby zatrzymanej, by ustalić skąd zostały pozyskane narkotyki. Należy także liczyć się z tym, że organy ścigania mogą także zatrzymać telefon w celu zweryfikowania jego zawartości. W przypadku zatrzymania za posiadanie narkotyków, zaleca się niezwłoczne skorzystanie z pomocy fachowego obrońcy, który rzetelnie przygotuje odpowiednią linię obrony i będzie dążyć do pomyślnego rozstrzygnięcia w sprawie.
